Cengiz Holding iştiraki olan Eti Bakır, Mardin'in Mazıdağı ilçesinde gerçekleştirdiği 1.2 milyar dolarlık yatırımla Türkiye ekonomisine önemli katkılar sağlıyor. Bölgeye yapılmış en büyük özel sektör yatırımı olan Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri'nde Kastamonu'nun Küre ilçesindeki madenden gelen pirit konsantresi ekonomiye kazandırılıyor.
Tesis, yılda 500 bin ton pirit konsantresinden gübre ve teknoloji sektörü için çok önemli bir element olan kobaltı üretiyor. Kobalt daha çok bataryalarda kullanılırken, bu tesiste dünya kobalt üretiminin yüzde 2'si karşılanıyor. Gelecekte elektrikli araçların daha da yaygınlaşacağını düşünürsek bu ürün ülke ekonomisi için oldukça fazla önem taşıyor. Tesiste ayrıca kauçuk, hayvan yemi ve kozmetik sektörü için önemli bir mineral olan çinko karbonat üretimi de yapılıyor.
Türkiye'de cevherden katot bakır üretebilen tek şirket olan Eti Bakır'ın Mazıdağı'na kurduğu Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri, dünyada bir ilki de bünyesinde barındırıyor. 1.2 milyar dolarlık devasa yatırım, piritten kobaltı geri kazanan dünyadaki ilk ve tek tesis olma özelliğini taşıyor.
Tesiste, yılda yılda 250 bin ton konsantre fosfat, 650 bin ton sülfürik asit üretilip fosforik asit üretim tesisi için ham madde oluşturuyor ve 150 bin ton fosforik asit üretiliyor. Üretilen 150 bin ton fosforik asit, üretilen 75 bin ton sıvı amonyak gübre üretim tesisinin ham maddesini oluşturuyor ve 108 bin 336 ton DAP (18-46-0) gübresi üretiliyor. Sülfürik asit tesisinin çıktısı olan kalsin Metal Geri Kazanım Tesisinin ham maddesi olarak kullanılarak 2 bin ton katot bakır, 2 bin 530 ton çinko karbonat ve 6 bin 740 ton kobalt karbonat üretiliyor.
DAP gübresi, kobalt karbonat üretimi, katot bakır üretimi, çinko karbonat üretimiyle ülke ekonomisine önemli katkılar sunan bölgenin kalkınmasında da etkili. İstihdam içinde önemli bir yere sahip olan tesis 1.500 kişiye doğrudan, 25 bin kişiye ise dolaylı yoldan istihdam sağlıyor.
Ürettiği ürünlerle ithalatın önüne geçen firma, yaptığı ihracatla ekonomiye de milyonlarca dolar kazandırıyor. Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisi yılda 350 milyon dolarlık gübre, 270 milyon dolarlık metal ithalatının da önüne geçerek bölgesel ve ulusal ekonomiye katkı sağlıyor.
Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri Genel Müdürü Emre Kayışoğlu, "Kastamonu Küre işletmesinde çıkarılan bakırın yan ürünü olan pirit konsantresinden kobaltı geri kazanan ve yılda 2 bin 500 ton kobalt üretilen tesisimiz, kobaltın dünyadaki üretiminin yüzde 2'sini tek başına karşılıyor. Dev yatırımla üç yıl önce devreye giren tesisimiz, gübreden demir konsantresine ve kobalta kadar pek çok farklı ürün üreterek yarattığı ekonomik faydanın yanı sıra, yan ürünleri üretime kazandırdığı için sürdürülebilirliğe verdiği önemle de öne çıkıyor" dedi.
Eti Bakır A.Ş.'nin Türkiye'nin farklı bölgelerindeki bakır madeni işletmelerinde üretilen bakır konsantresinin Samsun İzabe ve Elektroliz Tesisi'nde katot bakıra dönüştürüldüğünü anlatan Kayışoğlu, "Kastamonu'nun Küre ilçesinde çıkarılan bakır konsantresi alındıktan sonra kalan pirit konsantresini Mardin'deki tesislerimize getiriyoruz. Ayrı bir üretim sürecine tabi tuttuğumuz pirit konsantresini kobalt, demir konsantresi, sülfürik asit gibi yan ürünlere dönüştürüyoruz. Karbon ayak izimizi azaltmak için sülfürik asidi gübre üretiminde kullanırken, kobaltı da geri kazanıp dünyaya ihraç ediyoruz. Teknoloji yoğun sektörlerde pil, batarya, katalizör yapımında ve seramik sektörüne özel boyaların üretiminde kullanılan bir malzeme olan kobaltı Mardin'de üretip, aralarında ABD, İngiltere, İspanya, Kore ve Çin gibi ülkelerin bulunduğu 10'dan fazla ülkeye ihraç ediyoruz. Önümüzdeki dönemde aynı pirit içinde bulunan farklı ürünleri de ekonomiye kazandırmak üzere çalışmalarımız sürüyor" diye konuştu.
Eti Bakır, kobaltın geri kazanılması için Küre işletmesindeki üretimin yan ürünü olan piriti Küre'den Çankırı- Kurşunlu'ya karayoluyla taşıyor. Oradan demiryolu ile Diyarbakır'a, Diyarbakır'dan da yine karayoluyla tesislere getiriyor. Eti Bakır, demiryolunu Mazıdağı'na kadar uzatarak piriti 1.200 kilometrelik demiryoluyla Çankırı'dan tesise taşıyacak ve karbon ayak izini daha da azaltacak.
Son Dakika › Ekonomi › Eti Bakır'ın Mardin'deki tesisi dünyadaki kobaltın yüzde 2'sini tek başına üretiyor - Son Dakika
Sizin düşünceleriniz neler ?