Tarım Ürünlerini ve Çiftçiyi Don Vurdu

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarım alanlarında meyve bahçeleri, sebze alanları, hububat, şekerpancarı, ayçiçeği tarlalarında yörelere göre 29-31 Mart tarihleri arasında yaşanan don, bazı yerlerde ise fırtına ve dolunun zarara neden olduğunu bildirdi.

Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, ocak ve şubat aylarında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin ağaçlarda erken çiçeklenmeye ve dona karşı hassasiyete neden olduğunu belirtti.

DONDAN ETKİLENMEYEN ÜRÜN YOK GİBİ

Mart ayının son günlerinde bazı bölgelerde yüksek kesimlerde yağan kar ve devamında sıcaklıkların bölgelere göre değişmekle beraber sıfırın altına, eksi 10'lara düştüğüne işaret eden Bayraktar, bu nedeniyle İç Anadolu, Doğu Anadolu, Karadeniz bölgeleri ile geçiş bölgelerinde yaşanan dondan fındık, kayısı, elma, kiraz, vişne, erik, şeftali, kivi, badem, narenciye, bağ alanları ve karpuz tarlalarının etkilendiğini vurguladı.

BÖLGELER İTİBARİYLE DON ZARARI

Ziraat odalarından alınan gelen bilgilere göre, önemli meyve üretim illerinden Hatay, Osmaniye, Muğla, Afyonkarahisar, İzmir, Bursa, Yalova, Burdur'da herhangi bir zarar oluşmadığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

KARADENİZ BÖLGESİ

"Bölgenin yüksek kesimlerinde 250 ile 750 metre rakımda etkili olan kar yağışı fındıkta don riskinin artmasına neden oldu. Yağan kar ve devamında sıcaklıkların eksi değere düşmesi nedeniyle Karadeniz Bölgesi'nde fındık ve kivi bahçelerinde özellikle yüksek kesimlerde yüzde 70-80'lere varan oranlarda don zararı meydana geldi. Don zararı en fazla Ordu, Giresun ve Trabzon il ve ilçelerinin yüksek kesimlerinde görülmekle birlikte, fındık üretiminin yapıldığı diğer illerde de yer yer zararlar oluştu.

İÇ ANADOLU VE DOĞU ANADOLU GEÇİŞ BÖLGELERİ

Hububatta Konya, Ankara, Çankırı, Kırıkkale, Yozgat, Nevşehir illerinde sararmalar görüldü. Aksaray'da şekerpancarı ve ayçiçeğinde de don zararı var. Malatya'da kayısı, Amasya'da elma bahçelerinin tamamına yakını dondan etkilenirken, elmada, Niğde'de yüzde 70-80'lere ve Karaman'da yüzde 50'lere varan don zararı görüldü. Don zararı tarım alanlarında kayısı, şeftali, badem, erik ve elmalar ile bağlarda değişen oranlarda zarara neden oldu. Malatya'da kayısı, elma, şeftali, kiraz, ceviz ve bağlarda zarar meydana geldi. İç Anadolu'da elma üretiminin yoğun olarak yapıldığı Karaman'da don olayında erken uyarı istasyonlarından alınan verilere göre düşük sıcaklığın eksi 8 dereceye ulaşması pembe rozet döneminde olan elmalarda yüzde 50'lere varan oranlarda zarara neden oldu. Yine Tokat 'ta bağ ve fındık alanları değişen oranlarda dondan zarar gördü.

AKDENİZ VE GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

Adana ve Mersin'de yer yer oluşan soğuk hava, fırtına, dolu ve don, narenciye, erik, kayısı, karpuzda zarara yol açtı. Kahramanmaraş'ta başta ceviz olmak üzere birçok meyvede bazı alanlarda yüzde 100'e varan oranlarda don zararı gerçekleşti. Kahramanmaraş'ta ceviz, Adıyaman'da Antep fıstığı başta olmak üzere, meyve bahçelerinde don yaşandı. Isparta'da kayısı, badem, şeftali, erik, kirazda yüzde 60-70'lere varan zarar var. Örtüaltı sebze yetiştirilen alanlar da yörelere göre değişen oranlarda zarar gördü."

REKOLTE KAYBI BEKLENEN ÜRÜNLER

Don olayının yaşandığı ve don zararının olduğu illerde hasar tespit çalışmalarına bugünlerde başlanmasının planlandığını ifade eden Bayraktar, "Bununla birlikte, halihazırda ilk gözlemlere göre bu yıl fındık, kayısı, elma, kiraz, vişne, erik, şeftali, kivi, badem, narenciye, üzüm, ceviz, Antep fıstığı gibi ürünlerde rekolte kaybı beklenmektedir. Bu meyve türlerinden özellikle fındık ve kayısı önemli ihraç ürünlerimizdendir. Bunlarda yaşanacak rekolte kaybı ihracatı da olumsuz etkileyecektir." ifadelerini kullandı. Bayraktar, don olayından önce meteorolojik bilgilerin erken uyarı sistemiyle çiftçilere aktarılması, üreticilerin de bu uyarılar doğrultusunda tedbirler alması gerektiğini belirtti.

"BORÇLAR FAİZSİZ OLARAK ERTELENMELİ"

Çeşitli nedenlerle tarım sigortası yaptıramamış olan üreticilerin de oluşan zararlarını il/ilçelerde oluşturulması planlanan Hasar Tespit Komisyonları marifetiyle mutlaka tespit ettirmeleri gerektiği uyarısında bulunan Bayraktar, şunları kaydetti:

"Kuraklık, don, fırtına, aşırı yağış, sel, dolu gibi tabii afetlerin bolca yaşandığı ülkemizde üreticilerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi ve üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından, üreticilerimizin Ziraat Bankası, özel bankalar, Tarım Kredi Kooperatifleri, Sosyal Güvenlik Kurumu prim borçları ile elektrik borçlarının faizsiz olarak ertelenmesi, bir sonraki üretim dönemi için ihtiyaç duydukları finansmanın sağlanması bir zorunluluk olarak görülmektedir. TZOB olarak bu konuda gerekli girişimlerde bulunacağız."