Haftanın Tarihine Bakış

Sınırda gözetleme görevi yapan Türk askeri uçağı, 22 Haziran 2012'de Suriye tarafından düşürüldü, iki Türk pilot şehit oldu.

Genelkurmay Başkanlığınca, 22 Haziran 2012'de, saat 10.30'da Malatya/Erhaç Meydanı'ndan kalkan bir askeri uçakla Hatay'ın güneybatısında deniz üzerinde radar ve telsiz temasının kesildiği bildirildi. Yaklaşık üç saat boyunca radar ve telsiz teması kurulamayan uçağa ulaşmak için arama ve kurtarma çalışması başlatıldığı kaydedildi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında güvenlik zirvesi yapıldı. Toplantıya dair yazılı açıklamada, "Uçağımızın Suriye tarafından düşürüldüğü anlaşılmıştır. Türkiye, olayın tam olarak aydınlatılmasının ardından nihai tavrını ortaya koyacak, atılması gereken adımları kararlılıkla atacaktır" ifadesi kullanıldı.

Uçağın pilotları Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertan ve Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy şehit oldu.

Belli başlı öteki olaylar

18 Haziran

1815- Napoleon Bonapart, Waterloo Savaşı'nda İngiliz ve Prusya ordularına yenildi. Yenilgi, Fransa ile Avrupa devletleri arasında 23 yıl süren savaşa son verdi. Napoleon, 22 Haziran'da ikinci kez tahttan çekildi.

1847- Macar besteci ve piyanist Franz Liszt, Padişah Abdülmecit'e sarayda konser verdi.

1922- Ziya Gökalp, Diyarbakır'da "Küçük Mecmua"yı çıkarmaya başladı.

1941- Türk-Alman Dostluk ve Saldırmazlık Antlaşması imzalandı.

1948- BM, Uluslararası İnsan Hakları Deklerasyonu'nu kabul etti.

1953- Mısır'da 74 yıllık İngiliz egemenliğinin sona ermesiyle cumhuriyet ilan edildi.

1974- Türkiye'de iş adamları ilk kez İzmir'de yürüyüş yaptı.

1979- Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Leonid Brejnev ve ABD Başkanı Jimmy Carter, Viyana'da Stratejik Silahların Sınırlandırılması konulu SALT II anlaşmasını imzaladı.

1988- Başbakan Turgut Özal, Ankara Atatürk Spor Salonu'nda yapılan ANAP Büyük Kongresi'nde, Kartal Demirağ'ın silahlı saldırısında elinden yaralandı.

1992- Sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaları için dar gelirlilere verilecek "Yeşil Kart" uygulamasına ilişkin düzenleme TBMM'de kabul edildi.

1993- Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfeyz Elçibey, Bakü'yü terk etti. Haydar Aliyev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı oldu.

2000- Eski Başbakan yardımcılarından ve Yeni Türkiye Partisi'nin Kurucu Genel Başkanı Ekrem Alican öldü.

2009- Eski AA Genel Müdürlerinden, gazeteci ve senatör Hüsamettin Çelebi, Alanya'da geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti.

2013- NATO, Afganistan'daki son 95 ilçenin sorumluluğunu da Afgan güvenlik güçlerine devretti. Ülkedeki tüm emniyetin tesisi doğrudan Afgan güçlerine geçmiş oldu.

2016- Mısır'da Kahire Ceza Mahkemesi, darbeyle görevinden uzaklaştırılan Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'ye, "Katar adına casusluk" davasında, farklı suçlamalardan biri müebbet diğeri 15 yıl olmak üzere toplam 40 yıl hapis cezası verdi.

2016- Çin'de etkili olan şiddetli yağışlara bağlı sel ve toprak kayması nedeniyle 25 kişi öldü.

2017- Fransa'da milletvekili seçiminin ikinci turu düzenlendi. Yüzde 57,36 oranı ile sandığa gitmeyen vatandaşların damga vurduğu seçimde Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Cumhuriyetçi Yürüyüş Hareketi 350 milletvekili çıkararak meclis çoğunluğunu sağladı.

19 Haziran

1862- ABD'de kölelik yasaklandı.

1868- Mithat Paşa Emniyet Sandığı'nı kurdu.

1885- Hürriyet Heykeli, Fransa'dan New York'a getirildi.

1910- Dünya Babalar Günü, ilk kez ABD'de kutlandı.

1910- Almanya'da "Deutschland" adlı ilk Zeplin balonu başarıyla havalandı.

1926- Mustafa Kemal, İzmir gezisini izleyen Anadolu Ajansına hafızalardan silinmeyecek şu sözlerinin yer aldığı demecini verdi: "Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır."

1934- İran Şahı Rıza Pehlevi ve Atatürk, ilk Türk operası "Özsoy"u izledi.

1953- Sovyetler Birliği hesabına casusluk yaptıkları iddiasıyla ölüm cezasına çarptırılan Ethel ve Julius Rosenberg çifti idam edildi.

1973- Dünya Sevgi Birliği Madalyası "Sev Kardeşim" ve "Hayat Bayram Olsa" şarkılarından ötürü Şenay'a verildi.

1978- Çizgi bant "Garfield" 21 gazetede birden yayımlanmaya başlandı.

1981- Eski Gümrük ve Tekel Bakanı Tuncay Mataracı ile aynı davadan yargılanan 13 sanık, Yüce Divan'ın aldığı karar gereği tutuklandı.

2005- Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde üç günde sekiz bebek öldü. Ölümlere "Serratia Marcescens" adlı bakterinin yol açtığı açıklandı.

2011- NATO savaş uçakları, Libya'nın başkenti Trablus'u bombaladı.

2012- Hakkari'nin Yüksekova ilçesindeki Yeşiltaş Karakolu'na teröristlerce yapılan saldırı sonucu çıkan çatışmada 8 asker şehit oldu, 16 asker yaralandı.

2012- Wikileaks'in kurucusu Julian Assange, Güney Amerika ülkelerinden Ekvador'un İngiltere'nin başkenti Londra'daki büyükelçiliğine sığınarak siyasi iltica talebinde bulundu.

2016- Endonezya'nın Orta Cava bölgesinde birkaç gün süren şiddetli yağışlar nedeniyle meydana gelen toprak kaymasında 56 kişi hayatını kaybetti.

2017- Londra'nın kuzeyindeki Finsbury Park Camisi yakınlarında 47 yaşındaki İngiliz vatandaşı Darren Osborne "Müslüman Refah Evi"ndeki teravih namazından çıkan cemaatin üzerine aracını sürdü. 51 yaşındaki Makram Ali olay yerinde hayatını kaybetti, 10 kişi de yaralandı.

20 Haziran

1389- Osmanlı ordusu ile Haçlı orduları arasında Sırpsındığı Savaşı yapıldı. Osmanlı ordusunun kazandığı savaştan sonra yaralı bir Sırp askeri, Sultan I. Murat'ı savaş alanını gezerken hançerle öldürdü.

1481- Sultan II. Bayezid ve Şehzade Cem arasındaki Yenişehir Savaşı'nda Cem yenildi.

1837- Kraliçe Victoria, 18 yaşında İngiltere tahtına çıktı.

1932- Mustafa Kemal Paşa, binası yanan Fenerbahçe Kulübüne 500 lira bağışladı.

1933- İstanbul Üniversitesinde, İnkılap Enstitüsü kurulması kararlaştırıldı.

1938- 19 Mayıs, milli bayram günü oldu. "Dağ Başını Duman Almış" marşı, Gençlik ve Spor Bayramı marşı olarak kabul edildi.

1963- Beyaz Saray ile Kremlin arasında kırmızı telefon hattı kuruldu.

1963- İngiltere ile Fransa'yı birbirine bağlayacak "Manş Tüneli" projesi açıklandı.

1973- 50. Yıl Marşı ile marşın şairi Bekir Sıtkı Erdoğan ve bestecisi Necil Kazım Akses basına tanıtıldı.

1973- İstanbul Kültür ve Sanat Vakfının Cumhuriyetin 50. Yılı dolayısıyla düzenlediği İstanbul Festivali başladı.

1976- İlk kez yapılan Kıbrıs Türk Federe Devleti seçimlerinde Rauf Denktaş "Devlet Başkanı" seçildi.

1984- Viyana'da Çalışma Ataşesi Erdoğan Özen, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü.

1990- Viyana'da açılacak "Anadolu'nun Görkemi" adlı sergi için gönderilen 7 bin 500 yıllık "Ana Tanrıça" heykeli çalındı.

2005- Almanya'dan sınır dışı edilen İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliği yöneticisi Metin Kaplan, "anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye teşebbüs etmek" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

2012- AB üyeleri, Türkiye ile vize muafiyeti müzakerelerinin başlamasına yeşil ışık yaktı. Brüksel'de toplanan AB Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER) vize muafiyeti müzakereleri konusunda AB Komisyonu'na yetki verdi.

2013- 17. Akdeniz Oyunları, 20-30 Haziran tarihlerinde Mersin ve Adana'da yapıldı.

2015- 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel için 19 Haziran'da evinin bulunduğu Güniz Sokak'taki törenin ardından TBMM'de devlet töreni düzenlendi. Demirel'in naaşı, memleketi İslamköy'deki Çalca Tepesi'nde toprağa verildi.

2016- Suriye'den gelebilecek olası saldırılara karşı NATO tarafından gönderilen savunma sistemlerinin Kahramanmaraş'a kurulum çalışmalarına başlandı.

2017- Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesinin (NASA) Kepler Uzay Teleskobu Güneş Sistemi'nin dışında yaşam ihtimali olan Dünya büyüklüğünde 10 yeni gezegen keşfetti.

21 Haziran

1037- İslam dünyasının önemli bilim adamlarından İbn-i Sina, İran'da öldü.

1633- Galileo Galilei, engizisyon mahkemesinde dünyanın döndüğüne ilişkin tezini inkara zorlandı.

1908- Londra'da 200 bin kadın, seçme ve seçilme hakkı için yürüdü.

1934- Soyadı Kanunu, TBMM'de kabul edildi.

1940- Mozart'ın "Bastien ile Bastienne"i, Devlet Operasının verdiği ilk temsil oldu.

1946- Rize Çay Fabrikası'nın temeli atıldı.

1980- "Fahriye Abla" şiiriyle tanınan şair Ahmet Muhip Dranas, 71 yaşında Ankara'da öldü.

1985- Amerikalı, Brezilyalı ve Batı Alman adli tıp bilim adamları, Brezilya'da bulunan iskeletin Nazi doktor Josef Mengele'ye ait olduğunu belirledi.

1987- Mardin'in Ömerli ilçesine bağlı Pınarcık köyünde teröristler, 14'ü çocuk olmak üzere 23 kişiyi katletti.

1990- İran'da meydana gelen depremde 25 bin kişi öldü.

2007- Türkiye'nin ilk "ot borsası" Sivas'ta açıldı.

2007- En iyi Amerikan filmi sıralamasında "Yurttaş Kane" birinci oldu.

2010- Cumhuriyet gazetesi imtiyaz sahibi ve başyazarı İlhan Selçuk, tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.

2011- Birleşmiş Milletler, Ban Ki-mun'u 5 yıllığına ikinci kez Genel Sekreter seçti.

2011- Rusya'nın kuzeyindeki Petrozavodsk kentinde bir yolcu uçağının düşmesi sonucu 44 kişi hayatını kaybetti.

2017- Türkiye'den Gazze'ye 10 bin ton yardım malzemesi taşıyan "Şefkat" gemisi İsrail'in Aşdod Limanı'na ulaştı.

22 Haziran

1565- Denizci Turgut Reis, Malta Adası kuşatması sırasında şehit düştü.

1919- Mustafa Kemal Paşa'nın 19 Mayıs 1919'da yaktığı Milli Mücadele meşalesi, "Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı ve yeni bir devletin doğuşunun ilk belgelerinden sayılan" Amasya Genelgesi'nin yayımlanmasıyla daha gür ışık vermeye başladı: "Vatanın tamamiyeti, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır."

1920- Kurtuluş Savaşı'nda, toplu Yunan saldırısı başladı.

1926- Kazım Karabekir Paşa, İzmir Suikastı sanığı olarak tutuklandı.

1936- "Boğazlar Konferansı" Montreux'de açıldı. Konferansta, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın sunduğu karar tasarısı temel alındı. Bu tez, Lozan Sözleşmesi'ndeki askerden arınma hükmünün kaldırılması ve Boğazlar Komisyonu'nun lağvedilmesi esasına dayanıyordu.

1937- Boksör Joe Luis'in şampiyonluğuyla bir siyahi ilk kez ağır sıklet boks şampiyonluğunu kazandı.

1941- Dünya radyoları, Alman birliklerinin Sovyet sınırını geçtiğini duyurdu.

1941- Türkiye'nin, Alman-Sovyet savaşı karşısında "tarafsızlık" ilkesini benimsediği açıklandı.

1964- Başbakan İsmet İnönü, ABD Başkanı Lyndon Johnson ile Kıbrıs sorununu görüştü. İnönü, "Türkiye barışçıdır ancak adalete dayanmayan barış uzun ömürlü olamaz" dedi.

1973- "Toprak ve Tarım Reformu Kanunu" kabul edildi. Uygulamada yetersiz kalınınca, yasa 1978'de iptal edildi.

1988- Tanju Çolak, Avrupa gol kralı oldu.

2001- Anayasa Mahkemesi, Fazilet Partisi'ni "Laik cumhuriyet ilkesine aykırı eylemlerin odağı" olduğu gerekçesiyle üç ret oyuna karşılık sekiz kabul oyuyla kapattı.

2005- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Yunanistan Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Nikolaos Dukas'ın davetlisi olarak Atina'ya gitti. Orgeneral Büyükanıt, Yunanistan'ı resmen ziyaret eden ilk Türk Kara Kuvvetleri Komutanı oldu.

2010- İstanbul Halkalı'da servis aracına yönelik bombalı saldırıda 5 askeri personel ile asker kızı 17 yaşındaki Buse Sarıyağ hayatını kaybetti.

2012- Genelkurmay Başkanlığınca Malatya/Erhaç Meydanı'ndan kalkan bir askeri uçakla Hatay'ın güneybatısında deniz üzerinde radar ve telsiz temasının kesildiği bildirildi. Başbakan Erdoğan'ın başkanlığındaki güvenlik zirvesinin ardından yapılan yazılı açıklamada, "Uçağımızın Suriye tarafından düşürüldüğü anlaşılmıştır" ifadeleri yer aldı. Uçağın pilotları Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertan ve Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy şehit oldu.

2012- Amerikan Ulusal Basketbol Ligi finalinde Oklahoma City'yi 121-106 yenerek seride 4-1 öne geçen Miami Heat, 2012 sezonunun şampiyonu oldu.

2016- Hindistan'ın doğusundaki Bihar, Jharkand ve Madhya Pradeş eyaletlerinde etkili olan muson yağmurları ve fırtına nedeniyle 80 kişi hayatını kaybetti.

2016- 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda (EURO 2016) mücadele eden Türkiye, turnuvaya grup aşamasında veda etti. D Grubu'nda yer alan A Milli Takım, grubunu bir galibiyet, 2 yenilgi ve 3 puanla 3. sırada tamamladı. Gruplarını 3. sırada tamamlayan en iyi 4 takım arasına giremeyen Türkiye, tarihinde 4. kez katıldığı Avrupa Şampiyonası'nda, ikinci kez grup aşamasında elendi.

2016- Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde bir camiden "Sakal-ı Şerif" çalındı.

2016- Eski CHP Milletvekili Yaşar Nuri Öztürk 65 yaşında vefat etti.

2017- ABD Savunma Bakanı James Mattis, Milli Savunma Bakanı Fikri Işık'a gönderdiği mektupta, terör örgütü YPG'ye verilen malzeme ve teçhizata ilişkin bilgi verdi. Mattis, terör örgütü DEAŞ'ın mağdur edilmesinden sonra silahların geri alınacağını belirtti.

23 Haziran

1691- II. Sultan Süleyman öldü, yerine II. Ahmet padişah oldu.

1868- ABD'li mucit Latham C. Sholes, daktilonun patentini aldı.

1939- Hatay Meclisi, 1939'da yaptığı son toplantıda oy birliğiyle ana vatana katılma kararı aldı.

1941- İngiltere'ye sipariş edilen denizaltı ve uçak filosunu teslim alacak personeli taşıyan Refah şilebi, Mersin'den İskenderiye'ye giderken, bir denizaltı tarafından Mersin açıklarında batırıldı. 168 kişinin öldüğü, 32 kişinin kurtulabildiği olayın ardından TBMM'de soruşturma başlatıldı.

1954- Kurtuluş Savaşı komutanlarından, eski Genelkurmay başkanlarından Orgeneral Salih Omurtak vefat etti.

1954- Türkiye ilk kez katıldığı Dünya Futbol Kupası finallerinde Federal Almanya'ya yenilerek elendi.

1954- İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanlığına seçilen Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan ilk kadın dekan oldu.

1960- Köy Enstitülerinin kurucusu İsmail Hakkı Tonguç, 63 yaşında öldü.

1983- Doğru Yol Partisi (DYP) kuruldu.

1996- Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu öldü.

1996- HADEP Kongresinde Türk bayrağının indirilerek yerine terör örgütü PKK'yı temsil eden bezin asılması, büyük tepkiyle karşılandı. 25 Haziran'da tüm yurtta "bayrak asma kampanyası" başlatıldı.

1999- Terör örgütü elebaşı Öcalan'ın yargılanmasına 15 gün aradan sonra yeniden başlandı. Öcalan, savunmasında "Bugüne kadar yapılanların sorumluluğunu taşıyorum." dedi.

2005- Meksika'da Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN) silahlı mücadeleye son verdi.

2015 - Gazeteci-yazar Cüneyt Arcayürek, 87 yaşında Ankara'da tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

2016- Çin'in doğusundaki Ciangsu eyaletinde hortum ve fırtına nedeniyle 98 kişi öldü, 200'ü ağır olmak üzere toplam yaralı sayısının 800'e ulaştığı açıklandı.

24 Haziran

1645- İstanbul'dan 348 harp ve nakliye gemisiyle hareket eden Osmanlı ordusu, Girit Adası'na çıktı.

1854- Çarlık Rusyası ordularının, savaş meydanını terk ederek geri çekilmesiyle Silistre Zaferi kazanıldı.

1859- İsviçreli iş adamı Henri Dunant, İtalya'da Solferino Savaşı sonrası uluslararası Kızılhaçı kurmaya karar verdi.

1936- Türk Basketbol Milli Takımı ilk maçını Yunanistan Milli Takımı ile yaptı ve 49-12 galip geldi.

1947- Bir Amerikalı, gökyüzünde uçan nesneler gördüğünü ve nesnelerin fincan tabağına benzediğini iddia etti. Basın ilk kez "uçan daire" terimini kullanmaya başladı.

1961- Almanya'ya gidecek ilk işçi kafilesi yola çıktı. İş gücü göndermeye ilişkin protokol, Türkiye ile Batı Almanya arasında 13 Haziran'da imzalanmış özel kuruluşların kontratsız işçi göndermelerinin önüne geçilmeye çalışılmıştı.

1967- İstanbul'da üniversite öğrencileri, ABD'nin 6. Filosu'nun ziyaretini protesto etti.

1983- ABD uzay mekiği Challenger, uzaydaki görevini tamamlayarak ABD'nin uzaya gönderdiği ilk kadın astronot olan Sally Ride ile dünyaya döndü.

1989- Bulgaristan'ın Türk azınlığa uyguladığı baskılar ve zorunlu göç uygulaması, Taksim Meydanı'nda düzenlenen "Bulgaristan'ı Telin Mitingi"nde protesto edildi.

1992- Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (Türkiye Kamu-Sen) kuruldu.

2000- Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Güven Erkaya, kanser tedavisi gördüğü Kasımpaşa Deniz Hastanesinde vefat etti.

2001- Polonya'daki Özel Olimpiyatlar Avrupa Futbol Şampiyonası'nda, Zihinsel Engelliler Milli Takımı şampiyon oldu.

2007- İstanbul'daki 81. Gazi Kupası Koşusu'nu Hayrullah Doğan'ın "Inspector" adlı tayı, jokeyi Ömer Kaya ile kazandı.

2007- Milletvekili seçiminde gümrük kapılarında oy verme işlemi başladı.

2008- Tekel'in sigara bölümü, imzalanan sözleşmeyle British American Tobacco'ya devredildi. Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci, bu özelleştirmeyle Telekom'dan sonra tek seferde en büyük yabancı sermayenin Türkiye'ye geldiğini söyledi.

2011- "Komiser Kolombo" dizisindeki rolüyle ünlenen Amerikalı aktör Peter Falk, Beverly Hills'teki evinde 83 yaşında hayata veda etti.

2016- ABD'nin Virginia eyaletinde meydana gelen sel nedeniyle 26 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı. Acil Durum Yönetimi yetkilileri, 7 saat devam eden şiddetli yağışları, ABD'de 2010 yılından bu yana en ölümcül sel felaketi olarak tanımladı.

2016- Birleşik Krallık'ın AB'den çıkıp çıkmamasını belirlemek için referandum yapıldı. Yüzde 72 katılımlı referandumda, halkın yüzde 52'si AB'den çıkılması, yüzde 48'i AB'de kalınması yönünde oy verdi. Bu durumun AB'nin temellerinin çatlamasına ve ciddi bir finansal türbülansa neden olabileceği endişeleri gündeme gelirken İngiliz sterlini dolar karşısında tarihi düşük seviyeye geriledi. İngiltere Başbakanı David Cameron, ertesi gün ekimdeki parti kongresinde görevini bırakacağını açıkladı.

2016- Kocaeli'de görev yaptığı dönemde "zimmet suçunu işlediği iddiasıyla" hapis cezasına çarptırılan eski İzmit Büyükşehir Belediye Başkanı Sefa Sirmen, cezasının onanmasının ardından cezaevine konuldu.

2016- Papa Franciscus, Ermenistan'da Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ile görüşmesinin ardından yaptığı konuşmada, 1915 olaylarına ilişkin "soykırım" kelimesini kullandı.

2017- CIA'in eski Başkan George W. Bush döneminde işkence yöntemleri hazırlamak için doktor ve psikanalistlere ajansın sorgulama programı kapsamında 81 milyon dolar ödediği ortaya çıktı.