Enerjide 2019 böyle geçti (2)

Türkiye'de ve dünyada yılın ikinci yarısında enerji sektörü yoğun gelişmelere sahne oldu.

Suudi Arabistan milli petrol şirketi Saudi Aramco, 5 Aralık'ta tamamlanan ilk halka arzından 25,59 milyar dolar rekor gelir elde ederek, dünyanın en değerli halka açık şirketi oldu.

Saudi Aramco'nun iki tesisine 14 Eylül'de yapılan saldırılardan kaynaklı güvenlik endişelerine rağmen şirket hisselerine yoğun talep geldi. Suudi borsası Tadawul'da 11 Aralık'ta işlem görmeye başlayan Aramco hisseleri ilk gün yüzde 10 değer kazanırken, Tadawul da dünyanın en büyük 9'uncu borsası haline geldi.

Aramco hisseleri, ikinci işlem gününde yüzde 9,9 yükselirken, şirket, yakaladığı 2 trilyon dolarlık piyasa değeriyle, ABD'li teknoloji devi Apple'ın 1,1 trilyon dolarlık piyasa değerini ikiye katladı.

TANAP Avrupa'ya bağlandı

Son dönemde dünyada enerji alanında hayata geçirilen en büyük doğal gaz projelerinden biri olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin (TANAP) Yunanistan sınırında Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) üzerinden Avrupa'ya bağlantısı yapıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in katılımıyla gerçekleştirilen törenle, Azerbaycan gazı Avrupa'ya gönderilmeye hazır hale geldi. Avrupa tarafındaki süreçlerin tamamlanmasının ardından TAP üzerinden gaz sevkiyatına başlanacak.

"Enerjinin İpek Yolu" olarak adlandırılan ve yatırım tutarı yaklaşık 7 milyar dolar olan TANAP, Türkiye'nin enerji arz güvenliğine de önemli katkı sağlayacak.

Yıllık kapasitesi 16 milyar metreküp olacak projeyle 10 milyar metreküp doğal gazın Avrupa'ya, 6 milyar metreküp gazın ise Türkiye'ye taşınması hedefleniyor.

Enerjide 2019'un ikinci yarısında öne çıkan diğer gelişmeler şöyle:

1 Temmuz

Venezuela Petrol Bakanı ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Konferansı Başkanı Manuel Quevedo, günlük petrol üretimini 1,2 milyon varil azaltma yönündeki kararın süresinin 9 ay uzatılacağını bildirdi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca (EPDK), elektriğe yüzde 15 zam yapıldığı açıklandı.

2 Temmuz

Türkiye'nin en büyük şirketlerinin belirlendiği Fortune 500 araştırmasının 2018 sonuçlarına göre, Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ, 88,6 milyar liralık net satışla birinci, Enerji Piyasaları İşletme AŞ, 63,8 milyar lirayla ikinci sırada yer aldı.

6 Temmuz

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcılığına Prof. Dr. Şeref Kalaycı atandı.

8 Temmuz

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ilk kalkınma planı olan ve 2019-2023 dönemini kapsayan 11. Kalkınma Planı çerçevesinde, 2023 sonuna kadar yapılacak toplam deniz sondajı sayısının 26'ya çıkarılacağı açıklandı.

10 Temmuz

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de bu yılın ilk yarısında elektrik üretiminde yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının payı yaklaşık yüzde 66 oldu.

16 Temmuz

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki arama ve sondaj faaliyetlerine azim ve kararlılıkla devam ettiğini belirterek, Fatih ve Yavuz sondaj gemileriyle Barbaros Hayreddin Paşa sismik arama gemisinin yanı sıra MTA Oruç Reis sismik araştırma gemisinin de bölgeye gönderileceğini bildirdi.

23 Temmuz

Mersin'de yapımı devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesinin tasarım, inşaat ve ekipman tedarikine ilişkin Akkuyu Nükleer AŞ ile Rus Konzern Titan-2 ve IC İçtaş ortaklığıyla kurulan girişim arasında sözleşme imzalandı.

EPDK tarafından Aygaz ve Shell firmalarına Avrupa ülkelerine gaz ihraç etmelerini sağlayacak doğal gaz ihracat lisansı verildi. Bu kararla Türkiye'den yurt dışına gaz ihracatı yapabilecek şirket sayısı 14'e ulaştı.

29 Temmuz

Bakan Dönmez'in katılımıyla Aksaray'daki Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama Genişletme Projesi'nin temeli atıldı.

1 Ağustos

EPDK, doğal gaz fiyatlarına yüzde 13,73 ila yüzde 14,97 zam yapıldığını bildirdi.

Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ve Gazprom'un ortak girişimi TürkAkım Gaz Taşıma AŞ Genel Müdürlüğü görevine Şakir Arıkan atandı.

2 Ağustos

Türkiye'nin en büyük jeotermal santrali Efeler'e, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, İş Bankası, Asya Altyapısı Yatırım Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Çin Endüstri ve Ticaret Bankası ile Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası tarafından 350 milyon dolarlık eş finansman sağlandı.

7 Ağustos

Bakan Dönmez, altıncı nesil ultra derin deniz sondaj gemisi Yavuz'un, KKTC tarafından verilen ruhsat sahasında ilk sondajına başladığını açıkladı.

17 Ağustos

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Halid el-Falih, ülkenin güneydoğusunda Saudi Aramco'ya ait eş-Şeybe petrol sahasındaki doğal gaz santrallerinin insansız hava aracı saldırısına uğradığını bildirdi.

21 Ağustos

Rus bankası Sberbank, Akkuyu NGS'nin proje şirketi Akkuyu Nükleer AŞ'ye santralin inşaatı için 7 yıllık vadeyle 400 milyon dolarlık kredi sağlayacağını duyurdu.

30 Ağustos

EPDK, doğal gaz fiyatlarına yüzde 14,90 zam yapıldığını açıkladı.

3 Eylül

EPDK verilerine göre Türkiye'nin toplam gaz ithalatı, yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10 azalarak 23,3 milyar metreküpe geriledi.

12 Eylül

Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliğince, rüzgar enerjisinde kurulu gücün, yılın ilk yarısında 246 megavatlık santralin işletmeye alınmasıyla 7 bin 615 megavata ulaştığı bildirildi.

13 Eylül

Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, ABD haziran ayında Suudi Arabistan'ı geçerek dünyanın en büyük petrol ihracatçısı konumuna yükseldi.

16 Eylül

Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) verilerine göre, Türkiye'de rüzgar enerjisinden elektrik üretiminde 15 Eylül'de günlük bazda 132 bin 902 megavatsaatle rekor kırıldı.

30 Eylül

EPDK, 1 Ekim itibarıyla elektriğe yüzde 14,9 zam yapılacağını açıkladı.

5 Ekim

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, Yavuz sondaj gemisinin Akdeniz'de arama faaliyetlerine devam etmek üzere Güzelyurt-1 lokasyonuna ulaştığını bildirdi.

7 Ekim

Dönmez, mini Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihalelerinin 2020'nin ilk çeyreğinde gerçekleştirileceğini açıkladı.

11 Ekim

Elektrik üretim ve dağıtım şirketlerinin yaklaşık 13 milyar dolarlık sorunlu kredi bakiyesinin 7,5 milyar doları yapılandırıldı.

25 Ekim

Dönmez, Eti Maden ve savunma sanayi alanında faaliyette bulunan özel sektör firmalarının katılımıyla TRBOR Bor Teknolojileri AŞ'yi kurduklarını, tesisin ilk etapta yılda bin ton kapasiteyle bor karbür üretimi gerçekleştireceğini bildirdi.

26 Ekim

Kalyon Enerji, Karapınar güneş enerjisi projesi kapsamında Ankara'da kuracağı entegre güneş paneli fabrikası için Çin'in en büyük devlet şirketlerinden Çin Elektronik Teknolojisi Grubu Şirketi ile iş birliği anlaşması imzaladı.

31 Ekim

TEİAŞ, elektrikte 20'si kömür, 14'ü doğal gaz ve 8'i hidroelektrik santrali olmak üzere toplam 42 santralin, 2020'deki kapasite mekanizması desteğinden yararlanabileceğini açıkladı.

4 Kasım

2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda, Türkiye'nin, KKTC deniz ruhsat sahaları dahil olmak üzere petrol ve doğal gazda 2020'de 5 deniz sondajı yapacağı açıklandı.

5 Kasım

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, yılın 10 ayında yerli ve yenilenebilir enerjiden elektrik üretim payının rekor kırarak yüzde 64'e yükseldiğini ve bu üretimin yüzde 46'sının yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlandığını bildirdi.

EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, Nisan 2020'de rüzgar enerjisinde 2 bin megavatlık kapasite için başvuruların alınacağını ifade etti.

6 Kasım

Bakan Dönmez, Eynez Yeraltı Kömür Ocağı'nda hizmet alım sözleşmesiyle çalışan 2 binden fazla madenciden, çalıştıkları döneme ait kıdem ve ihbar tazminatı alamayanların ödemelerini 2020'nin ilk çeyreğinde gerçekleştireceklerini kaydetti.

15 Kasım

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, mini güneş enerjisi YEKA yarışmalarının aralıkta ilan edileceğini belirterek, 39 ilde toplamda 1000 megavat kapasiteli 100 ihale gerçekleştirileceğini bildirdi.

Avrupa Yatırım Bankası, 2021'den sonra doğal gaz dahil hiçbir fosil yakıt projesini finanse etmeyeceğini duyurdu.

22 Kasım

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, bakanlığının 2020 bütçesi sunumunda, Fatih sondaj gemisinin üçüncü sondajına Magosa-1 kuyusunda başladığı bilgisini verdi.

28 Kasım

EPDK, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında gelecek yıl toplam 21 bin 49 megavat kurulu güce sahip 817 tesise destek verilmesini kararlaştırdı.

30 Kasım

TANAP'ın Avrupa bağlantısı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in katıldığı törenle açıldı.

2 Aralık

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, termik santrallerde çevre mevzuatıyla uyumlu yatırımların yapılmasını 2,5 yıl daha erteleyen yasayı veto etti.

3 Aralık

Türkiye Varlık Fonunun, 10 milyar dolar yatırımla Adana- Ceyhan bölgesinde petrokimya ve rafineri yatırımı yapacağı bildirildi.

4 Aralık

Bakan Dönmez, Türkiye ile Libya'nın imzaladığı Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası kapsamında, bölgede petrol ile doğal gaz arama ve üretimine ilişkin çalışmalara başlanacağını açıkladı.

6 Aralık

Suudi Arabistan liderliğindeki OPEC üyesi 14 ülke ve Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülke, günlük petrol üretimlerini toplam 500 bin varil daha azaltma kararı aldı.

9 Aralık

Akkuyu Nükleer AŞ ile TEİAŞ arasında "Elektrik İletim Sistemine Bağlantı" anlaşması imzalandı.

11 Aralık

Suudi Arabistan milli petrol şirketi Saudi Aramco hisseleri, ülke borsası Tadawul'da işlem görmeye başladı.

(Bitti)