Çevre ve Şehircilik Bakanı Bayraktar, Antalya'da Açıklaması

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Türkiye'deki 15 milyon eski konuttan 8,5 milyonunun idare eder durumda, 6,5 milyonunun ise ömrünü tamamlamış, mühendislik hizmeti almamış, depreme de dayanıklı olmadığını bildirdi.

Bayraktar, "Bunların büyük bölümü İstanbul, İzmir, Bursa, Bingöl, Erzincan, Gaziantep, Afyonkarahisar, Kütahya, Bolu, Eskişehir, Düzce gibi deprem kuşağındaki şehirlerde. Bunlarda bir dakika bile beklemeye tahammülümüz yok" dedi.

Bakan Bayraktar, Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği'nin (TÜRKKENT) Antalya'nın Kemer ilçesi Göynük beldesindeki bir otelde düzenlenen 24. İlkbahar Semineri'nin açılışında yaptığı konuşmada, kooperatiflerin son 15 yılda zayıfladığını söyledi.

Kooperatiflerin yuva sahibi olmak isteyen kişileri bir araya getiren sivil toplum kuruluşları olduğuna işaret eden Bayarktar, TOKİ'de bulunduğu dönemde bazı kooperatiflerle ilgilerinin bulunduğunu ve kooperatiflere kredi verdiklerini hatırlattı. O dönemde TÜRKKENT'i tanıdığını ifade eden Bayraktar, bakanlığın isminin değişmesiyle kooperatifçilik ifadesinin daha da derinleştiğini ve kooperatifleri daha işler hale getirmek için gayret içerisinde olacaklarını dile getirdi.

Birleşmiş Milletler tarafından 2012 yılının "Kooperatifler yılı" ilan edildiğini belirten Bayraktar, 2008 yılında yaşanan finansal krizin konut sistemindeki çökmelerden meydana geldiğini, inşaat sektörünün yüzde 65'inin konut inşaatlarının oluşturduğunu ve bu nedenle bu nedenle konut sektörünün önemli olduğunu vurguladı.

-"Türkiye kooperatifler mezarlığına döndü"-

Kooperatifçiliğin son dönemde zayıfladığını ve bunun da kooperatifzedelerin oluşmasından kaynaklandığını kaydeden Bayraktar, "Bu bizim ve sizin dışınızda gelişti. Başta krediyi alan ancak arkasını getiremeyen kooperatifler oluştu. Türkiye kooperatifler mezarlığına döndü. TOKİ olarak biz kredi vermeye devam ettik. Ancak (bizim kredilerimiz başlama değil tamamlama kredisi olacak) dedik. Kimse alamadı. Kooperatifler olarak kendimizi yenilememiz gerekiyor. Dünya değişiyor ve gelişiyor. Bu değişen ve gelişen dünyaya uyum sağlamamız gerekiyor" dedi.

Türkiye'de afet riskli kentsel dönüşümü çalışmalarına öncelik vereceklerini vurgulayan Bayraktar, kooperatif alanındaki insanların da kendilerini bu şekilde konuşlandırıp, yollarına devam etmeleri gerektiğini ifade etti. TÜRKKENT'in bu alanda ciddi tecrübesi olduğunu ifade eden Bayraktar, TÜRKKENT'in ülkenin gerçekliklerini daha iyi özümsemiş bir yapıya sahip olduğunu belirtti. Kendisinin de kooperatif başkanlığı yaptığını hatırlatan Bayraktar, kooperatifçiliğin birlik oluşturulduğu takdirde geliştirileceğini söyledi.

Toplantıya katılımı yetersiz bulduğunu ifade eden Bayraktar, "Eski toplantılara göre bu toplantıyı çok cansız buldum. Burada siyaset yapılmıyor. Bu bakımdan benim açımdan da bir avantaj. Arkada milletvekilleri olsaydı bana saldıracaklardı ben de onlara cevap verecektim. Darbeler öldüremezse, kuvvetlendirir. Bizim de öyle. Kooperatifleri günün şartlarına göre iyileştirmemiz lazım. Dünya ile daha çok entegre etmemiz lazım" diye konuştu.

-Son 9 yılda 5 milyon konut yapıldı, 300 bin konut yıkıldı-

Türkiye'de, kooperatifçiliğin en yoğun olduğu dönemlerde gecekonduların çoğaldığına işaret eden Bayraktar, 1950'li yıllardan 2000 yılına kadar gecekonduların hızla yapıldığını ancak son 9 yılda gecekondulaşmanın yüzde 95 oranında durduğunu kaydetti. Bu sayede konut fiyatları ve kiraların da düştüğünü söyleyen Bayraktar, bazı bölgelerde konut fazlalıklarının bulunduğunu ancak yapacakları çalışmalarla bu durumun birbirini dengeleyeceğini kaydetti.

Türkiye nüfusunun yüzde 70'ten fazlasının şehirlerde yaşadığının altını çizen Bayraktar, tarımın gelişmesi halinde bile tarımda çalışan nüfusun azalacağını belirtti. Nüfusu artan şehirlerde düzenli yapılaşmanın sağlanması gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, bu noktada kooperatiflerin devreye girmesi gerektiğini, kentsel dönüşüm ile kooperatiflerin cazibesinin artacağını vurguladı.

Kooperatiflerin çevresinde sanayi, ticaret, eğitim, okul, park ve bahçe yapacak şekilde organize edilmesi gerektiğini dile getiren Bayraktar, "Sosyal konularda, sosyal devlet olmanın gerektirdiği ana konularda siyaset üstü ve dışı düşünmemiz lazım. Ben kooperatiflere eşit baktım. Bundan sonra da böyle bakmak mecburiyetindeyim. Öyle bir haddim de yok. Kim işi iyi yapıyorsa onunla beraber olmak zorundayız. Ne kadar beraber olursak o kadar da adam oluruz" diye konuştu.

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Yasası'nın Türkiye'nin geneli için hayatı önem taşıyan bir yasa olduğunu söyleyen Bayraktar, gelişmiş ülke olmak için mücadele ettiklerini, gelişmiş ülkenin sadece ihracat ya da ithalatı arttırmakla olmadığını, eğitimle birlikte şehirleri düzenli hale getirmekle olduğunu ifade etti.

Türkiye'de şehirlerde 20 milyon civarında konut bulunduğunu belirten Bayraktar, son 9 yılda 5 milyon konut yaptıklarını ve eskilerden yaklaşık 300 bin konut yıktıklarını bildirdi. Yıkılan evlerin yapılan evlere oranının yüzde 10'u bile olmadığını belirten Bayraktar, "Yeni evlere eski evlerde oturan vatandaşlar taşınıyor. Onların boşalttığı eski evlere ise maddi durumu iyi olmayan vatandaşlar oturuyor. Aslında oturulamayacak evin elektriğini suyunu kesmek lazım" dedi.

-"Yolsuzluk olsa 500 bin konut yapamazsın"-

Türkiye'de 15 milyon eski konut bulunduğunu belirten Bayraktar,

"Türkiye'deki 15 milyon eski konuttan 8,5 milyonu idare eder durumdu. 6,5 milyonu ise ömrünü tamamlamış, mühendislik hizmeti almamış depreme de dayanıklı değil. Bunların yenilenmesi lazım. Bunların büyük bölümü İstanbul, İzmir, Bursa, Bingöl, Erzincan, Gaziantep, Afyonkarahisar, Kütahya, Bolu, Eskişehir, Düzce gibi deprem kuşağındaki şehirlerde. Bunlarda da bir dakika bile beklemeye tahammülümüz yok. Mülkiyet hakkı ne kadar kutsalsa can hakkı, yaşama hakkı çok daha kutsaldır. Anayasa ile teminat altına alınmıştır" diye konuştu.

Kentsel dönüşümün önemini herkesin benimsemesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bazıları (Bu işi siz yapamazsınız. Siz kentsel dönüşüm değil rantsal dönüşüm yapacaksınız) diyor. Kardeşim rüyaya göre amel etmeyin. Rüya işini bırakın. Bir bakalım bu işe el ele bir sarılalım, yapalım. TOKİ'de 500 bin konut yaptık. Yolsuzluk, hırsızlık olsa 500 bin konut yapamazsın, 25 bin ya da 50 bin konut yaparsın. Devletten net para almadık. Hazine arazilerini aldık değerlendirdik. 500 bin konut rakamına ulaştık. Konutlarla birlikte 800 okul, 150 hastane ve sağlık ocağı yapıldı.

Bu işe üretim eksenli inanç duygusu, evsizlere ev yapma duygusu içinde

(canlar yok olmasın, Türkiye'nin milli serveti yok olmasın) düşüncesiyle bu işe sarılırsanız bereketi kendi içinden çıkar. Bu anlayışla çalışacağız. Birbirimizi denetleyeceğiz. Denetime açık olmadan olmaz. Hesap verilmeden olmaz. Aynı (yarın ölecek) gibi (yarın birisi beni hesaba çekecek) zihniyeti ile bu işin içinde olmak lazım. Şeffaf, bilgili, açık ve hesap verebilir ve en önemlisi cesur olmak lazım. (Oradan kork, buradan kork) şeklinde değil. Ben çok bilgili bir adam değilim. Güç bela okudum. 40 yaşından sonra master yaptım. 50 yaşından sonra

(lisans öğreneyim) diye ABD'ye gittim. 10 ay debelendim, öğrenemedim. Ama özelliklerim var. Cesur, heyecanlı ve titizim. Bundan sonra bu anlayışla size ihtiyacımız var."

-"Türkiye'yi 6,5 milyon eski yapıdan kurtaracağız"-

Türkiye'yi 6,5 milyon eski yapıdan kurtaracaklarını vurgulayan Bayraktar,

"Salaş, kaçak yapıları, depreme dayanıksız yapıları şehirlerden söküp atmak lazım. İspanya'da, Güney Kore'de güzel şehirler oluştu. Bizim de bu güzelliği yakalamamız lazım. Bu işin üstesinden hep beraber geleceğiz. Türkiye hazır. Biz bakanlık olarak imar planları yapmak konusunda hazırız. Belediyeler bize

(Bakanlık Türkiye belediyesi oluyor) diye kızıyor. Herkes kendi işini yapıyor. Belediye imar planlarını verecek, yapmazsa biz yapacağız. Devlet yapmak zorunda. Ruhsatları vermezse biz vereceğiz. Beyan esaslı ruhsat vermeyi öne getireceğiz. Suiistimal yapanlara da ceza getireceğiz. Yapı denetim sistemini de modern dünyanın getirdiği gereklilik şeklinde modern hale getiriyoruz" dedi.

Türkiye'nin son 100 yılda 90'a yakın büyük deprem yaşadığına dikkati çeken Bayraktar, Japonya'da yaşanan 9 nokta büyüklüğündeki depremde kimsenin ölmediğini, Türkiye'nin de aynı konuma geleceğini vurguladı.

TÜRKKENT Genel Başkanı Mehmet Aksoy ise Türkiye'de 250 binden fazla konut yaptıklarını söyledi. Aksoy, maddi durumu yetersiz ailelerin bir araya gelerek kooperatifler sayesinde ev sahibi olduğunu dile getirdi. Kooperatiflerin kentsel dönüşüm ve sosyal konutlarda yer alması gerektiğini ifade eden Aksoy, bu durumun gerçekleşmesi için yasal düzenlemeler yapılması gerektiğini kaydetti. Aksoy, kentsel dönüşüm alanında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile işbirliği içinde çalışmaya hazır olduklarını bildirdi.

15 Nisan'da bitecek seminerin açılış törenine Antalya Vali Yardımcısı Turan Eren ile Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Direktörü Ümit Deniz Efendioğlu da katıldı.

-Bakan Bayraktar gazetecilerin sorularını yanıtladı-

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, seminer sonrası gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bir gazetecinin Çaycuma'da Filyos Çayı üzerindeki köprünün çökmesiyle ilgili sorusu üzerine Bayraktar, bölgedeki çalışmaların yoğun bir şekilde devam ettiğini, idari soruşturmanın da sürdüğünü söyledi.

Bir gazetecinin "Seminerdeki konuşmanızda (Darbeler öldürmezse güçlendirir) şeklinde bir açıklamanız vardı" şeklindeki hatırlatması üzerine de Bayraktar,

"Denize girdiğiniz zaman dalga vuruyorsa pazılar kuvvetleniyor. O manada söyledim. Dalgalar insanı güçlendirir. Genel bir ifadedir" dedi.

Gazetecinin "Bu açıklamayı 28 Şubat'la ilişkilendirebilir miyiz-" şeklindeki sorusuna ise Bayraktar, "Bugün 14 Nisan. 14 Nisan'dan bahsedelim. Biz ne için geldik buraya. Kentsel dönüşüme başlayacağız. Türkiye'deki depreme yönelik yapıları söküp atacağız" diye konuştu.

Bakan Bayraktar, CHP Genel Başkan Yardımcısı Gürsel Tekin'in dün TBMM'de kentsel dönüşümdeki rant iddialarıyla ilgili düzenlediği basın toplantısının hatırlatılması üzerine de "Dedem bana (Bir şey biliyorsan söyle bilgi alsınlar, hisse alsınlar. Bilmiyorsan sus da adam sansınlar) derdi" yanıtını verdi.

Bayraktar, orman vasfını kaybetmiş arazilerin satışıyla ilgili sorular üzerine de yasanın Türkiye'ye rahatlama getireceğini ve yasanın çıkmasıyla birlikte ciddi bir kaynak beklediklerini söyledi.

- ANTALYA