Bakan Yanık, Kadın Kooperatifleri İstanbul Buluşması Programı'nda konuştu

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, kadınların sosyal, ekonomik ve ticari hayatta daha fazla yer almalarının önünü açacak yeni modeller tasarlamanın, mevcut modelleri desteklemenin temel hedefleri arasında yer aldığını bildirdi.

Bakan Yanık, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile İstanbul Valiliği tarafından Üsküdar Bağlarbaşı Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen Kadın Kooperatifleri İstanbul Buluşması Programı'nda yaptığı konuşmada, Türkiye'nin yükselen değeri kadın kooperatiflerini desteklemek ve onlarla bir araya gelmek üzere başlattıkları bölge toplantılarının son durağının İstanbul olduğunu söyledi.

Bundan sonraki süreçte, kooperatiflerin çalışmalarının, üretim süreçlerinin artarak davam etmesi ve üretimlerini pazarlama noktasında çalışmalar başlattıklarını ifade eden Yanık, online satış ve pazarlama ortamı geliştirmeye çalıştıklarını aktardı.

Yanık, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın da marka oluşturulması, tasarım bilgisinin sağlanması, bu noktada da kooperatiflere ve üretici kadınlara destek olunması talimatını verdiğini söyledi.

Geçen dönemde çok verimli ve bereketli sonuçları olan 9 bölge buluşmasını gerçekleştirdiklerini kaydeden Yanık, bu buluşmalarda kadınların potansiyeline ve imkansızlıklar içinde oluşturdukları kahramanlık hikayelerine şahit olduklarını anlattı.

Akdeniz, Ege, Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz, Marmara, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu'da kadınların gücünü, azmini, inancını ve bölgeye göre şekillenen üretim çeşitliliğini, ülkenin bereketini gördüklerini belirten Yanık, bu buluşmaların bazılarının yüz yüze, bazılarının salgın şartları nedeniyle çevrim içi gerçekleştiğini ifade etti.

Yeni projelerle kadın kooperatiflerine destek olmaya, onlarla beraber çalışmaya devam edeceklerini aktaran Yanık, yakında yeni projenin duyurularını da paylaşacak olmanın heyecanını yaşadıklarını kaydetti.

"Yeni sorunlar ve yeni imkanlar, kooperatifçilik modelini güvenli bir yöntem olarak önümüze çıkarıyor"

Derya Yanık, kadınlara yönelik çalışmaları sadece kriz odaklı bir yaklaşımla ele almadıklarını, temel dinamiklerinin ileriye dönük, gelişmeye açık bir bakış içerdiğini dile getirerek, şöyle konuştu:

"Kadınların sosyal, ekonomik ve ticari hayatta daha fazla yer almalarının önünü açacak yeni modeller tasarlamak, mevcut modelleri ise desteklemek temel hedeflerimiz arasında. Dünyaya bir öneri olarak sunabileceğimiz, bize özgü geçmiş tecrübelerden yoğrularak bugüne ulaşan, içinde sadece ticari kaygıların değil insani tavrın önemli olduğu kooperatifçiliği bu yüzden değerli buluyorum. Özellikle yaşadığımız dönemde, muhatap olduğumuz yeni sorunlar ve yeni imkanlar, kooperatifçilik modelini güvenli bir yöntem olarak önümüze çıkarıyor."

Son 20 yılda dünyada çok farklı ve derin değişimler yaşandığına dikkati çeken Yanık, bu süreçteki gelişmelerin, ekonomik krizler ve istihdam meselesi kadar, gıda güvenliğine duyulan ihtiyacın artması, çevre kirliliği ve iklim değişiklikleri gibi birçok konuda yeniden düşünülmesini gerektirdiğini söyledi.

Yanık, işsizliğin önlenmesi, sürdürülebilir bir ekonomik kalkınmayla doğru istihdam politikaları, sosyal refahın artırılması ve adil dağıtılması gibi sorunların çözümü için klasik yöntemlerin yanında yeni modellerin geliştirilmesinin zorunlu hale geldiğini ifade etti.

Bu ihtiyacın aynı zamanda, yenilikçi modelleri geleneksel modellerle entegre etme zorunluluğunu da ortaya çıkardığının altını çizen Yanık, bu anlamda kooperatiflerin dikkate değer bir ekonomik işletme ve bilgi, tecrübe paylaşım modeli olarak karşılarına çıktığını kaydetti.

"Yenilikçi ve güvenilir model" ifadesinde kastedilen hususu birkaç örnekle anlatan Yanık, Gaziantepli bir grubun Hindistan'da yetişen Moringa bitkisini yerinde inceleyip şehirlerinde üretimini sağladıklarını ve kooperatifleşerek verimli bir iş modeline dönüştürdüklerini, Şanlıurfa'daki bir kadın kooperatifinin ise Suriyeli kadınlarla 2 bin metrekarelik alana kurulan serada üretime başladıklarını bildirdi.

Yapılan araştırmalara göre, Türkiye'de kadın girişimcilerin personel istihdamında ilk 5 tercihini yine kadınlardan yana kullandığını belirten Yanık, işverenlerin kadın olduğunda ilk personellerini de kadınlardan seçmesinin kadın istihdamının ne kadar kıymetli olduğunu gösterdiğini ifade etti.

Erzurum'dan da bir örnek veren Yanık, Instagram hesabı ile internet sitesi üzerinden e-ticaret yapan, 44 kadına istihdam sağlayan kooperatif aracılığıyla İspir fasulyesinin Türkiye'nin 81 şehrine, zaman zaman da yurt dışına gönderildiğini aktardı.

Yanık, bu hikayelere zemin oluşturacak kadın kooperatiflerinin desteklenmesinin Bakanlığın gündeminde her zaman öncelikli sıralarda yer aldığını vurguladı.

510 yeni kadın kooperatifi kuruldu

Bakan Yanık, kadın kooperatiflerini anlama ve harekete geçmede dönüm noktalarından birinin 2012-2016'da Dünya Bankası iş birliğinde yürüttükleri "Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişiminin Artırılması" başlıklı proje olduğuna işaret ederek, o günden sonra kooperatifçiliğe olan inanç ve güvenlerinin artarak devam ettiğini söyledi.

Hızlı bir şekilde, Türkiye'de kadın kooperatiflerinin durumu, karşılaştıkları engeller, çözüm önerilerinin geliştirilmesi ve kadın kooperatiflerine yönelik fırsatları içeren araştırma sonucunda "Türkiye'de Kadın Kooperatiflerinin Mevcut Durumu Raporu"nu hazırladıklarını aktaran Yanık, raporda öne çıkan sonuçlar çerçevesinde kadın kooperatifleri alanının kadın istihdamı açısından taşıdığı potansiyeli göz önünde bulundurarak, bu alanda çalışmalara ivme kazandırdıklarını kaydetti.

2018'de, "Hükümetin ilk 100 Günlük İcraat Programı" kapsamında, bakanlığının sorumluluğunda olan "Kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi hedefi" çerçevesinde, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı iş birliğinde 30 Ekim 2018'de "Kadın Kooperatiflerinin Güçlendirilmesi İşbirliği Protokolü"nü imzaladıklarını anlatan Yanık, 12 Temmuz 2021'de bu protokolü 2 yıl süreyle yenilediklerini, paydaş bakanlıklarla yeniden uyum içinde 2 yıl daha çalışmaya devam edeceklerini bildirdi.

Protokolün uygulanabilirliğini kolaylaştırmak, Türkiye'de kadın kooperatiflerinin mevcut durumunu, sorunlarını ve çözüm önerilerini değerlendirmek amacıyla "Kadın Kooperatiflerinin Güçlendirilmesi Çalıştayı"nı düzenlediklerini aktaran Yanık, bu etkinlikler çerçevesinde 791 çalıştay, eğitim ve bilgilendirme toplantısıyla 39 bin kişiye ulaştıklarını, süreç içerisinde 510 yeni kadın kooperatifi kurulduğunu dile getirdi.

KOOPBİS, bir yıl içinde kurulacak

Derya Yanık, 26 Ekim 2021 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Kooperatifler Kanunu" değişikliğiyle Türkiye'deki kadın ve engelli kooperatiflerine pozitif ayrımcılık sağlandığını, bu kapsamda, anılan kooperatifler için kuruluş aşamasında ve faaliyet dönemlerinde ödenen tescil ve ilan ücretlerinin, ticaret odasına kayıt ücretlerinin, yıllık ve munzam aidat ödemelerinin kaldırıldığını anımsattı.

Bu muafiyetlerin, kadınların başlangıç aşamasında yaşadıkları finansal sorunların çözümüne katkı sağlayacağını ve kadın kooperatiflerinin gelişimini destekleyecek önemli bir adım olduğunu vurgulayan Yanık, şöyle devam etti:

"Bununla birlikte kanunla getirilen önemli yeniliklerden bir diğeri ise tüm kooperatifleri kapsayacak ve değişik kanunlara tabi kooperatifler arasında düzen sağlayacak Kooperatif Bilgi Sisteminin (KOOPBİS), bir yıl içinde kurulacak olmasıdır. Bu sistemle ilgili bakanlıklar, kurulum sürecinde kendi sistemlerindeki verileri aktarmak, uygulamaya geçtikten sonra da kooperatif ve üst kuruluşlarınca yapılan veri girişlerini takip etmekle sorumlu olacaklar."

İstanbul Valisi Ali Yerlikaya da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2023 hedeflerine, 2053 ve 2071 vizyonlarına ülkenin güçlü kadınlarıyla birlikte ulaşacaklarını belirterek, bugün kadın girişimcilerin her yerde olduğunu ifade etti.

Emekleri ve alınlarının teriyle, hayatın her alanında yer alan kadınların kooperatiflerin verdiği cesaretle, iş birliği ve üretim imkanlarıyla aile bütçesine ve ekonomiye de katkıda bulunduklarını dile getiren Yerlikaya, kadınların yeni kazanç kapılarını araladıklarını, dayanışma, öğrenme ve sosyalleşme imkanlarına kavuştuklarını, ellerinin değdiği her yeri güzelleştirdiklerini ifade etti.

Yerlikaya, kadınların ekonomik ve sosyal yaşamda güçlenmesine, girişimciliğinin özendirilmesine, istihdam ve iş birliklerinin artırılmasına vesile olan kadın kooperatiflerinin yöneticilerini ve üyelerini tebrik etti.

Programda, bazı milletvekilleri, İstanbul kadın kooperatifi temsilcileri ve kadın muhtarlar da yer aldı.