Haftanın Tarihine Bakış

Türk Lirası, bol sıfırlarından 1 Ocak 2005'te kurtuldu.

Türk Lirası'ndan (TL) 6 sıfır atılmasını öngören tasarı 31 Ocak 2004 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandı.

5083 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Para Birimi Hakkında Kanun" ve bu kapsamda çıkarılan Bakanlar Kurulu kararları uyarınca, iki aşamalı uygulanan para reformunun birinci aşamasında para biriminin başına "Yeni" ibaresi konuldu, ikinci aşamada ise "Yeni" ibaresi kaldırılarak TL'ye dönüldü.

1 Ocak 2005'te paradan 6 sıfır atıldı ve "Yeni Türk Lirası" (YTL) tedavüle alındı. 1 Ocak 2009 tarihinde ise paradaki "Yeni" ibaresi kaldırılarak "Türk Lirası"na (TL) dönüldü. YTL banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2010 tarihinde tedavülden kaldırıldı.

Türkiye'de 30 yıla yakın yüksek enflasyon, bazı ekonomik değerlerin milyarlar, trilyon, hatta katrilyonlarla ifade edilmesine neden oldu. Bu süreçte ekonominin nakit ihtiyacı, 1981'den sonra neredeyse her 2 yılda bir tedavüle çıkarılan üst değerde yeni banknotlarla karşılandı. O dönemde, dünyadaki en büyük kupürlü banknot (20.000.000 TL) sadece Türkiye'de kullanıldı.

Paranın itibarını olumsuz yönde etkileyen bol sıfırlı rakamlar kasa işlemleri, muhasebe ve istatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında ve ödeme sistemlerinde sorunlar yaratıyordu. Bol sıfırlı rakamların fiyat etiketlerinden benzin pompaları ve taksimetrelere kadar günlük hayatın birçok alanında sıkıntılara neden olması da TL'den 6 sıfır atılması kararının alınmasında önemli etken oldu.

-Belli başlı öteki olaylar

30 ARALIK

1898- Gülhane Askeri Tıp Akademisi, "Gülhane Şeririyat Hastanesi" adıyla, sade bir törenle hizmete açıldı.

1916- Rusya Çarlık ailesini nüfuzu altına alan Gregoriy Rasputin, soylular tarafından öldürüldü.

1922- Sovyet Rusya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği adını aldı.

1947- Romanya Kralı Michael, Sovyet destekli komünistler tarafından görevinden çekilmeye zorlandı. Tüm Doğu Avrupa komünist kontrolü altına geçti.

1960- Ressam Haşmet Akal 42 yaşında öldü.

1986- Heykeltıraş İlhan Koman 65 yaşında Stockholm'de öldü.

1990- Türkiye İnsan Hakları Vakfı kuruldu.

1993- İsrail ile Vatikan, birbirlerini karşılıklı olarak tanıma kararı aldı.

1993- Cumhuriyet Senatosu başkanlarından, Çalışma ve Dışişleri eski bakanlarından İhsan Sabri Çağlayangil 85 yaşında Ankara'da vefat etti.

1999- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, idama mahkum edilen terör örgütünün elebaşı Abdullah Öcalan'ın karar düzeltme istemini reddetti. Davada iç hukuk yollarının tamamlanmasıyla, dosya Adalet Bakanlığına gönderildi.

2006- Irak'ın idama mahkum edilen devrik lideri Saddam Hüseyin, sabah asılarak idam edildi.

31 Aralık

1534- Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu, Bağdat'a girdi.

1609- İstanbul'da, Sultanahmet Camii'nin temeli atıldı. Mimarı Sedefkar Mehmet Ağa olan cami sekiz yılda tamamlandı.

1879- Edison, ilk elektrik lambasının kullanımını gündelik yaşama soktu.

1892- Deutche Bank'ın bulunduğu grubun yaptığı demiryolu Ankara'ya ulaştı.

1921- Mustafa Kemal, Çerkez Ethem güçlerinin dağıtılması için Batı Cephesi Komutanlığına talimat verdi.

1949- Politikacı Rıza Tevfik (Bölükbaşı) 80 yaşında İstanbul'da öldü. Rıza Tevfik, 1920'de Damat Ferit Paşa hükümetinin temsilcisi sıfatıyla Sevr Antlaşması'nı imzalayan delegelerden biriydi.

1961- Eski DP'li bakanlardan ve Yassıada'da mahkum edilenlerden Tevfik İleri, Ankara'da 50 yaşında öldü.

1977- Cumhuriyet tarihinde ilk kez gensoruyla hükümet düşürüldü. 218 güvenoyuna karşılık 228 güvensizlik oyuyla İkinci MC iktidarı devrildi.

1983- Yazar Sevim Burak 52 yaşında öldü.

1994- Heykeltıraş, ressam Haluk Tezonar 52 yaşında öldü.

1998- Danıştay, Sincan'da düzenlenen "Kudüs Gecesi"nin ardından İçişleri Bakanlığınca görevden alınan ve yargılama sonucunda 4 yıl 7 ay ağır hapis cezasına çarptırılan eski Sincan Belediye Başkanı Bekir Yıldız'ın belediye başkanlığını düşürdü.

1 Ocak

630- Hazreti Muhammed, hazırladığı ordu ile Mekke'ye girdi.

1788- Londra'nın en eski gazetesi The Times yayımlanmaya başladı.

1891- Penaltı, İngiltere Ligi'ndeki Stoke City-Notts maçındaki tartışmalar üzerine kural kitabına girdi.

1923- Türkiye'nin ilk futbol federasyonu olan "Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı" kuruldu.

1929- Millet Mektepleri açıldı. Millet Mekteplerinin kurucusu Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati öldü.

1936- İzmir'de "Kültür Park"ın temeli atıldı.

1937- Şark Demiryolları, Türk yönetimince işletilmeye başlandı.

1945- Fransa, BM'ye alındı.

1967- "Anadol" marka otomobil piyasaya sürüldü.

1980- Edebiyat tarihçisi, eğitimci ve yazar Mustafa Nihat Özön öldü.

1985- Katma Değer Vergisi (KDV) yürürlüğe girdi.

1989- Trafikte "ceza puanı" uygulaması başlatıldı.

1992- Şehir içi yollarda sürücüler ve ön koltukta oturanlara emniyet kemeri takma zorunluluğu getirildi.

1995- Diyarbakır'ın Kulp ilçesine bağlı Hamzalı köyüne saldıran terör örgütü PKK mensupları, yedisi çocuk on dokuz kişiyi katletti. Teröristlerden biri öldürüldü.

1996- AB ile Gümrük Birliği yürürlüğe girdi.

1999- Avrupa para birimi "Euro" yürürlüğe girdi.

2002- Türk Medeni Kanunu ile Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun yürürlüğe girdi. Koca, "evin reisliği"ni kaybetti.

2005- Türk Lirası'ndan (TL) 6 sıfır atıldı. Yeni Türk Lirası (YTL) tedavüle girdi.

2007- Gazeteci yazar Yener Süsoy, İstanbul'da vefat etti.

2010- YTL cinsinden banknotlar tedavülden kaldırıldı ve parada TL'ye dönüldü.

2010- EFT, havale, virman gibi para transferi işlemlerinde Uluslararası Banka Hesap Numarası (IBAN) kullanımı zorunlu hale geldi.

2011- Baltık ülkesi Estonya, Avro Bölgesi'ne giren 17'nci Avrupa Birliği üyesi oldu.

2 Ocak

1905- Rus- Japon savaşında Çin'deki Rus üssü Port Arthur, Japon Deniz Kuvvetlerine teslim oldu. Rus İmparatorluğu'nu çöküşe götüren ve 1905 devriminin kapısını açan yenilgiler dizisi başladı.

1935- Soyadı Kanunu yürürlüğe girdi.

1968- Dr. Barnard, Güney Afrika'da Cape Town'da ikinci kalp nakli ameliyatını gerçekleştirdi.

1975- Türkiye radyoları; TRT 1, TRT 2 ve TRT 3 adıyla,  üç koldan yayın yapmaya başladı.

1975- Charlie Chaplin'e (Şarlo), İngiltere'de "Sir"  unvanı verildi.

1979- Türk ve Amerikan arkeologların beş yıl süren ortak çalışmalarıyla dünyanın ilk İslam batığı Ege Denizi'nde bulundu.

1980- Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren ve kuvvet komutanlarının 27 Aralık 1979'da kendisine verdikleri ve siyasi partilerin liderlerini uyaran mektubu açıkladı. Korutürk, Süleyman Demirel ve Bülent Ecevit ile görüştü.

1981- "Masalları" ile bilinen yazar Eflatun Cem Güney öldü.

1985- ABD, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünden (UNESCO) resmen ayrıldı.

1992- Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde çığ düşmesi sonucu 20 kişi öldü, 15 kişi yaralandı.

1993- Mehmetçik Somali'de: Türk Silahlı Kuvvetleri, BM'nin çağrısı üzerine 43 yıl aradan sonra ikinci kez bir yabancı ülkenin topraklarına ayak bastı.

2007- Niğde Aladağlar'daki Demirkazık zirvesi tırmanışında 1 Ocakta mahsur kalan altı dağcıdan ikisi öldü, dördü ise kurtarıldı.

3 Ocak

1521- Martin Luther, Roma Katolik Kilisesi tarafından aforoz edildi.

1876- Divan şairi Şeyh Galip öldü.

1925- İtalya'da Benitto Mussolini, bütün yetkileri elinde topladı.

1945- TBMM, Japonya ile ilişkilerini kesmeye karar verdi.

1952- Erzurum ve Hasankale'de deprem: 69 ölü, 299 yaralı.

1953- Samuel Beckett'in oyunu "Godot'yu Beklerken"  Paris'te sahnelenmeye başlandı.

1963- Türk halk müziği sanatçısı Muzaffer Sarısözen 65 yaşında öldü.

1977- Beylerbeyi'deki tarihi Halil Paşa Yalısı yandı.

1978- Hindistan'da İndra Gandhi Kongre Partisinden çıkarıldı.

1983- Diyarbakır'da 7 katlı, 28 daireli bir apartman çöktü; enkazdan 83 ceset çıkarıldı.

1986- İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) hisse  senetleri alım satımı başladı.

1993- ABD Başkanı George Bush ve Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, stratejik nükleer silahlarda indirimi öngören START-2 anlaşmasını imzaladılar.

2002- Kamu kurumlarında çalışan kadınların "streç, kot ve benzeri" dışında pantolonları giyebilmesine olanak sağlandı.

2004- Mısır'ın özel hava yolu şirketi Flash Air'e ait Boeing 737 tipi yolcu uçağı Kızıldeniz'e düştü: 148 kişi öldü.

2005- Eski bakanlardan Faruk Sükan 84 yaşında vefat etti.

2007- Eski bakanlardan Mustafa Taşar, kullandığı otomobilin Afyonkarahisar'da şarampole devrilmesi sonucunda vefat etti.

4 Ocak

1932- Hindistan'da Mahatma Gandhi tutuklandı.

1948- Burma bağımsızlığını ilan etti.

1951- Komünist birlikler Kore'de Seul'u işgal etti.

1954- Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Kayseri'de Türkiye'nin ilk İşçi Bankasını açtı.

1960- Albert Camus 46 yaşında trafik kazasında öldü.

1962- ABD Başkanı John F. Kennedy, Güney Vietnam'a daha fazla asker göndereceklerini açıkladı.

1965- Şair T. S. Eliot öldü.

1967- 490 kilometre uzunluğundaki Batman- İskenderun petrol boru hattı hizmete açıldı.

1976- Çanakkale'de antik Truva kentinin bulunduğu yere 12 metre yüksekliğinde "Truva Atı" yapıldı.

1979- Anadolu Ekspresi ile Boğaziçi Ekspresi, Sincan yakınlarında çarpıştı. Kazada on dokuz kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.

1991- Otuz altı gündür grevde olan binlerce maden işçisi, Zonguldak'tan Ankara'ya yürüyüş başlattı. Beş gün süren yürüyüş, görüşmelerin yeniden başlaması üzerine, 9 Ocakta Bolu'nun Mengen ilçesi yakınlarında sona erdirildi.

2004- Afganistan'da büyük meclis Loya Jirga yeni anayasayı kabul etti.

2004- Gürcistan'da "Kadife devrimin" öncülerinden Mikhail Saakaşvili, Eduard Şevardnadze'nin yerine devlet başkanı seçildi.

2006- İsrail Başbakanı Ariel Şaron beyin kanaması geçirdi ve komaya girdi. Yeni parti Kadima'nın 28 Marttaki seçim zaferinden sonra Ehud Olmert, İşçi Partisi lideri Amir Peretz ile yeni hükümeti kurdu ve başbakan oldu.

2010- Türk Kızılayı'nın 20 yıl genel başkanlığını yapan, eski  bakanlardan Kemal Demir vefat etti.

5 Ocak

1895- Fransa'nın askeri sırlarını Almanya'ya vermekten mahkum edilen Yahudi kökenli Fransız subay Alfred Dreyfus'un rütbeleri söküldü. Dreyfus Olayı olarak bilinen adli skandal başladı.

1921- Çerkez Ethem ve kardeşleri, işgal kuvvetlerine sığındı.

1922- Adana düşman işgalinden kurtuldu.

1929- Anadolu-Bağdat ve Mersin- Tarsus demiryolları ile Haydarpaşa Garı devletleştirildi.

1953- Türk karikatürünün ustalarından Ramiz Gökçe 53 yaşında öldü.

1968- Çekoslovakya Komünist Partisi liderliğine Aleksander Dubçek getirildi. Dubçek, reformcu kişiliğiyle tanınıyordu.

1975- Anadolu Ajansı 1925'te şirketleştiğinde "mübeyyiz"  (temize çeken) görevinde bulunan ve ilk paydaşlar arasında  yer alan "Bayrak Şairi" Arif Nihat Asya 71 yaşında öldü.

1981- Atatürk'ün doğumunun 100. yıl dönümü kutlamaları, "1981 Atatürk Yılı" adıyla başladı.

1983- Türkiye Yazarlar Sendikasının 17 yöneticisi ve 1 üyesi hakkında açılan davaya, 1 Numaralı Ankara Sıkıyönetim Mahkemesinde başlandı. 1985'te sona eren ve tüm sanıkları beraat eden davada Aziz Nesin, Bekir Yıldız ve Asım Bezirci gibi yazarlar yargılanmıştı.

1987- 1986 mayıs ve haziran çay sürgünlerinde radyasyon bulundu; 56 bin ton çay imha edildi.

1993- Avrupa Konseyince her yıl verilen "Yılın Müzesi" ödülünü İstanbul Arkeoloji Müzeleri aldı.

1999- Adalet Bakanlığı, bir genelgeyle bekaret kontrolünü yasakladı.

2005- Gazeteciler Federasyonunun adı "Türkiye Gazeteciler Federasyonu" olarak değiştirildi.

2011- Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun'dan "çingene" tabirinin çıkarılmasına ilişkin yasa değişikliği, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. - Ankara