İsrail, Hamas'ın iki gün önce başlattığı saldırıların ardından dünyanın en yoğun kenti Gazze'de yaşayan 2 milyon Filistinliyi yeni bir nüfus yığılmasına zorluyor. "Hamas İsrail'e neden savaş açtı?", sorusunun yanıtı merak edilen konular arasında yer alıyor.
İsrail, 1967'de Doğu Kudüs ve Batı Şeria'yı işgal etti ve Filistin Devleti, uluslararası hukuka göre başkenti Doğu Kudüs olsa da hali hazırda idari olarak yine işgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinden yönetiliyor. İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmeleri, İsrail'in '1967 sınırlarını, zorunlu göçe maruz bırakılan Filistinlilerin geri dönüş hakkını ve Yahudi yerleşim birimleri inşasına son vermeyi kabul etmemesi' nedeniyle 2014'te durmuştu.
Savaşın başlamasıyla İsrail'in Filistin'in suyunu ve elektriğini kesmesi gündem olsa da; bu durumun yıllardır yaşandığının da altı çiziliyor. Araştırmacılar, Filistin'in abluka altında yaşadığını sık sık belirtiliyor.
Hamas'ın cumartesi günü başlayan "Aksa Tufanı" ismi verilen ani saldırılarından saatler sonra yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, abluka altındaki Gazze Şeridi sakinlerine "bölgeyi terk etme" çağrısı yaptı ve Hamas'ın bulunduğu tüm bölgeleri enkaza çevireceklerini söyledi.
Abluka altında sıkışmış milyonlar
Filistin'in batısında Akdeniz kıyısında yer alan 360 kilometrekarelik Gazze şeridi, 40 kilometre uzunluğundaki Akdeniz sahili ve İsrail kontrolündeki bölgeler dışında, sadece Mısır ile 11 kilometre uzunluğunda bir sınıra sahip.
2006'dan beri abluka altında olan Gazze sakinlerine, "bölgeyi terk edin" çağrısı yapan İsrail, Gazze sakinlerinin kendi kontrolü altındaki diğer bölgelere geçmesine izin vermiyor ve yaklaşık 2 milyon nüfusa sahip Gazze Şeridi'nde operasyon öncesi halkı yeni bir nüfus yığılmasına zorluyor.
BM: Gazze'de çatışmalar nedeniyle 123 bin 538 bin kişi yerinden edildi
Birleşmiş Milletler (BM), çatışmaların iki gündür sürdüğü Gazze'de 123 bin 538 bin kişinin yerinden edildiğini bildirdi.
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) bölgedeki gelişmelere ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Açıklamada, Gazze ve İsrail'de çatışmaların ikinci gününde saldırıların sürdüğü kaydedildi.
Çatışmaların Gazze'de 17 bin 500 ailenin yerinden edilmesine neden olduğu, bunun da 123 bin 538 bin kişiye tekabül ettiği kaydedilen açıklamada, "Bunun temel nedenleri korku, evlerin yıkılması ve korunma amaçlarından kaynaklanıyor." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, İsrailli yetkililerin (Gazze'dekilerine) "bölgeyi terk edin" çağrısında bulunduğunu ancak çok sayıda "hareket kısıtlaması" uyguladığı belirtilirken, bazı kontrol noktaları ve girişlerin kapatıldığı aktarıldı.
İşgal altındaki Filistin topraklarında insani yardım ihtiyaçlarının arttığına işaret edilen açıklamada, ulaşım eksikliği nedeniyle ihtiyaçlarının karşılanamadığı vurgulandı.
Künye
Filistinli Müslümanlar, Cuma namazını kılmak için çoğunlukla Mescid-i Aksa'yı tercih ediyor
Genel Durum
Yaklaşık 400 yıl Osmanlı İmparatorluğu tarafından yönetilen, Ürdün Nehri ile Akdeniz arasında kalan tarihi Filistin toprakları, imparatorluğun tarih sahnesinden çekilmesiyle önce İngilizler tarafından işgal edildi, daha sonra bu topraklarda İsrail devleti kuruldu.
19. yüzyılın başından itibaren yoğun Yahudi göçüne maruz kalan tarihi Filistin toprakları, 1917'de ilan edilen Balfour Deklarasyonu ile hızlanan Yahudi göçüyle sarsıldı. İngiliz mandasının kontrolündeki Kudüs ve Filistin'de durum Müslümanlar aleyhine tehdit edici boyut kazandı.
Ulusal Yahudi Konseyi, tarihi Filistin toprakları üzerinde 14 Mayıs 1948'de İsrail Devleti'nin kurulduğunu ilan etti. İsrail devletinin ilanından sonra başlayan Arap devletleri ile İsrail arasındaki savaşta İsrail, BM'nin 1947'de ilan ettiği taksim planının aksine sınırlarını genişletti. Bu tarihten sonra Batı Kudüs İsrail'in, Doğu Kudüs Müslümanların yönetimine geçti.
Ürdün'ün kontrolündeki Doğu Kudüs ve Batı Şeria, 1967'deki 6 gün savaşında İsrail tarafından işgal edildi. İslam dünyası tarafından Mekke ve Medine'den sonra kutsal şehir sayılan Kudüs ve buradaki İslam mukaddesatı, fanatik Yahudilerin saldırılarına maruz kaldı.
Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat, 1977'de İsrail'e ve Kudüs'e yaptığı resmi ziyaretle İsrail'i ve Kudüs'teki hakimiyetini kabul eden ilk Arap lider oldu. Bundan yaklaşık 2 yıl sonra ABD öncülüğünde Mısır-İsrail arasında Camp David Barış Anlaşması imzalandı.
İsrail, 1980'de Kudüs'ü doğusuyla-batısıyla birleşik olarak İsrail'in başkenti ilan etti. BM Güvenlik Konseyi, Kudüs'ün İsrail'in başkenti olarak ilan edilişini tanımadı.
Gazze ve Batı Şeria'da 1987'de başlayan ve geniş halk yığınlarının katıldığı 1. İntifada, 1993 Oslo Antlaşması ile sonuçlandı. Oslo antlaşması ile FKÖ, Filistin'in resmi temsilcisi kabul edildi. FKÖ'nün kontrolünde, Doğu Kudüs hariç Batı Şeria ile Gazze'de sınırlı otoriteye sahip Filistin Özerk Yönetimi kuruldu.
İsrail'in eski Başbakanı Ariel Şaron'un 2000 yılında yüzlerce korumasıyla Mescid-i Aksa'yı ziyaret etmesiyle 2. İntifada patlak verdi. İsrail, 2002'de Batı Şeria'ya 'Koruyucu Kalkan' askeri harekatını başlattı. Filistin Özerk Yönetimi Başkanı Yasir Arafat'ın Ramallah'taki ofisini kuşattı ve Arafat'ın bu ofisten ayrılmasına bir daha izin vermedi. Askeri harekatın ardından güvenlik gerekçesiyle Batı Şeria'yı Doğu Kudüs'ten ayıran 700 kilometrelik bir duvar inşa etmeye başladı. "Utanç Duvarı" adı verilen duvar, Batı Şeria'da yaşayan birçok Filistinliyi evinden, okulundan koparmanın yanı sıra doğrudan İsrail denetimi altındaki toprakları da genişletti.
İsrail'in fiili işgali altındaki Batı Şeria'da 400 bin, Doğu Kudüs'te 200 bini aşkın Yahudi yerleşimci bulunuyor. Uluslararası hukuka göre, buradaki Yahudi yerleşimlerin tümü yasa dışı kabul ediliyor.
İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmeleri, İsrail'in "1967 sınırlarını, zorunlu göçe maruz bırakılan Filistinlilerin geri dönüş hakkını ve Yahudi yerleşim birimleri inşasına son vermeyi kabul etmemesi" nedeniyle Nisan 2014'te durmuştu.
Ekonomi
Dış yardımla varlığını sürdürebilen Filistin, 2008 yılından bu yana tek haneli ekonomik büyüme oranları yakalamış durumda. 2015 tahminlerine göre, gayri safi yurtiçi hasılası 12,7 milyar dolara varan Filistin'de enflasyon yüzde 1,4 civarında.
Batı Şeria'da işsizlik oranları yüzde 27 iken, Gazze'de bu rakam yüzde 43'e ulaşmış durumda. Dünya Bankası'nın Eylül 2016'da yayımladığı verilerde İsrail'in karadan, havadan ve denizden abluka altına aldığı Gazze'de yoksulluk oranının yüzde 60 olduğu belirtilmişti.
Siyasi Durum
Filistin'de ilk kez 2006 yapılan genel seçimlerde büyük başarı elde eden Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas'a, Fetih Hareketi tarafından yönetilen Filistin Yönetimi tarafından önce hükümeti kurma görevi verilmiş, daha sonra başta ABD ve İsrail olmak üzere uluslararası tepkiler nedeniyle Hamas'ın hükümeti kurma görevi iptal edilmişti.
Hamas ile Fetih hareketi arasında 2007'deki çatışmaların ardından Gazze'de kontrolü ele geçirmeye başlayan Hamas, 10 yıldan bu yana Gazze'yi tek başına yönetiyor. Hamas'ın Gazze'de kontrolü sağlamasıyla İsrail de yaklaşık 2 milyon kişinin yaşadığı bölgeyi hava, kara ve denizden ablukaya aldı.
Hamas ve Fetih hareketleri arasında uzun süren görüşmelerin ardından Filistin'de 2 Haziran 2014'te Ulusal Uzlaşı Hükümeti kuruldu ancak bu hükümet Hamas ve Fetih arasında yeniden başlayan anlaşmazlıklar nedeniyle Gazze Şeridi'nde göreve başlayamadı.
Son Dakika › Dünya › Hamas İsrail'e neden savaş açtı? İsrail Filistin olayı nasıl başladı? - Son Dakika
Sizin düşünceleriniz neler ?