Türkiye 3 Gün Sonra Sandık Başına Gidiyor

Türkiye, 26. Dönem Parlamentosunun üyelerini belirlemek üzere 1 Kasım'da sandık başına gidiyor.

Seçimde, 54 milyon 49 bin 940 seçmen, cezaevlerinde kurulacak 358 sandıkla toplam 175 bin 6 sandıkta oy kullanacak.

Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) 1 Kasım'da yapılacak milletvekili genel seçimi için hazırladığı seçim takviminde sona geliniyor.

Seçimde, 16 siyasi parti yarışacak. AK Parti, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti, Halkların Demokratik Partisi, Komünist Parti, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Saadet Partisi, Vatan Partisi ve Halkın Kurtuluş Partisi 85, Hak ve Özgürlükler Partisi 78, Doğru Yol Partisi 67 ve Liberal Demokrat Parti 61 seçim çevresinde seçime katılacak. Seçimde, Türkiye genelinde 21 bağımsız milletvekili adayı yarışacak.

Oy verme saatleri

1 Kasım Pazar günü oy verme için saat 08.00'den 17.00'ye kadar geçecek zaman oy verme süresi olacak. Ancak YSK'nın kararı uyarınca Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis ile bu illerde bulunan ceza infaz kurumlarında oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri 07.00-16.00 olarak uygulanacak.

Oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa sandık kurulu başkanı, seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra sırayla oylarını kullanmalarına izin verecek. YSK'nın belirlediği bitiş saatinden sonra gelen seçmen oy kullanamayacak.

Seçmen bilgi kağıdı gelmeyen vatandaşlar da oy kullanabilecek. Kağıdı bulunmayıp kütüğe kayıtlı olanlar, ibraz edecekleri kimlik belgeleriyle oy verebilecek.

Sandık başına gelen seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini başkana verecek ve seçmen sıra numarasını söyleyecek. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.

Oy sandıkları Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis ile bu illerde bulunan ceza infaz kurumlarında saat 16.00'dan önce, geri kalan illerde ise 17.00'den önce açılamayacak.

Yurt dışında oy verme işlemi tamamlandı

Yurt dışındaki seçmenler için 54 ülke, 113 temsilcilikte sandık kuruldu, gurbetçilerin 8 Ekim'de başlayan oy verme işlemi sona erdi. Yurt dışında kullanılan oy pusulaları, uçaklar ve diplomatik kuryelerle Türkiye'ye getirildi. Ankara'daki Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunda saklanacak oylar, 1 Kasım akşamı, tüm yurtta oy verme işleminin tamamlanmasının ardından diğer oylarla eş zamanlı açılarak sayılmaya başlanacak.

Gümrüklerde oy verme sürüyor

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı vatandaşların gümrük kapılarında 8 Ekim'de başlayan oy verme işlemi ise 1 Kasım Pazar günü saat 17.00'ye kadar sürecek.

Oy verilecek gümrük kapıları şöyle:

"Sarp, Kapıkule, İpsala, Hamzabeyli, Dilucu, Dereköy karayolu gümrük kapıları, Şakirpaşa, Esenboğa, Antalya, Eskişehir, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Atatürk, Sabiha Gökçen, Adnan Menderes, Erkilet, Konya Askeri, Dalaman, Bodrum- Milas, Samsun, Trabzon, Zonguldak havalimanı gümrük kapıları, Kuşadası, Ayvalık, İzmir, Derince, Mersin, Taşucu, Bodrum, Samsun liman gümrük kapıları."

75 milyon 288 bin 955 oy pusulası

Vatandaşlar seçime yönelik tüm bilgileri YSK'nın internet sitesinden kontrol edebilecek. Seçmenler nerede oy kullanacaklarını YSK'nın internet sitesinden öğrenebilecek.

Seçimde yurt içinde, yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında kullanılmak üzere toplam 75 milyon 288 bin 955 birleşik oy pusulası bastırıldı.

Oy verme yerleri

Kapalı oy verme yerleri, oyların gizliliğini ve seçmenlerin oylarını tam bir serbestlik içinde vermelerini sağlayacak, dışarıdan içerisinin gözetlenmesine imkan bırakmayacak durumda hazırlanacak.

Sandıkların, kapalı oy verme yerinin ve sandık kurulunun yerleştiği yer merkez olmak üzere yüz metre yarıçaplı alan sandık alanı olacak. Sandık alanına, sandık kurulu başkan ve üyeleriyle oy vermek üzere gelen seçmenler, siyasi partilerin adayları ve gözlemcileri, bağımsız adaylar ve gözlemcileri dışında hiç kimse giremeyecek.

Sandık başında görevli partili kurul üyeleri, adaylar ve gözlemciler (müşahitler), rozet, amblem veya partisini belirtir herhangi bir işaret taşımayacak.

Sandık kurulu başkan ve üyeleri, oy verme günü göreve başlamadan önce ilk iş olarak sandık başında bulunanlar önünde ant içecekler ve sandığın boş olduğunu kontrol edecekler.

Sandık alanında düzeni sandık kurulu başkanı sağlayacak. Başkan, düzeni bozmaya yeltenenleri uyaracak, uyarıyı dinlemeyenleri sandık alanı dışına çıkarabilecek.

Sandık alanında alınacak tedbirler, seçmenlerin sandık başı işlemlerini izlemelerini engelleyecek nitelikte olamayacak. Sandık kurulu başkanının çağırdığı zabıta kuvvetleri dışında zabıta amir ve memurları ile resmi üniforma giymiş kimseler ve silah taşıyanlar sandık alanına giremeyecek. Oy verme işlemi sırasında gebeler, hastalar, engelliler ve yaşlılara öncelik tanınacak.

Sandık başında seçmene vereceği oy hakkında hiç kimse müdahale, telkin ve tavsiyede bulunamayacak. Seçmenler oylarını kullandıktan sonra sandık başından ayrılacaklar.

Okuma yazma bilmeyen seçmene, yardım istemesi durumunda, sandık kurulu başkanı parti işaretlerinin hangisinin hangi partiye ait olduğunu açıklayacak.

Propaganda serbestliği ve bazı seçim yasakları

YSK'nın belirlediği propaganda serbestliği ve bazı seçim yasaklarının uygulanmasına başlandı. Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar, yazılı basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak sözlü, yazılı veya görüntülü propaganda yapabilecek.

Vatandaşların, elektronik posta adreslerine, taşınabilir veya sabit telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılamayacak ancak siyasi partiler, kendi üyelerine her zaman sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderebilecek.

Anket yayınlamak yasak

Oy verme gününden önceki 10 günlük sürede, yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla "mini referandum" gibi adlarla bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın yapılması ve herhangi bir surette dağıtılması yasak olacak.

Bu sürenin dışında yapılacak yayınların tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun olması gerekecek. Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması zorunlu olacak. Bu madde hükümlerine göre yapılacak propagandaların ve yayınların ilkeleri, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek.

Seçim propagandasının başlangıcından oy verme gününü takip eden güne kadarki sürede devlet, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve müesseseler, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişilikleri ve Bankalar Kanunu'na tabi teşekküllere ait kaynaklardan yapılan iş ve hizmetler dolayısıyla (açılış ve temel atma dahil) törenler düzenlenmesi, nutuklar söylenmesi, demeçler verilmesi ve bunlar hakkında her türlü vasıtayla yayınlarda bulunulması yasak olacak.

Aynı süre içinde başbakan ve bakanlarla milletvekilleri, seçim propagandasıyla ilgili yurt içi gezilerini makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsisli vasıtalarla yapamayacak. Bu maksatla gezilerde, protokol icabı karşılama ve uğurlamalarla törenler yapılamayacak ve resmi ziyafet verilemeyecek.

Başbakan ve bakanlar, seçimle ilgili faaliyetlerinde ve konuşmalarında 298 sayılı Kanun hükümleriyle bağlı olacak. Ayrıca, bu süre içinde başbakan, bakanlar, milletvekilleri ve adayların seçim propagandasıyla ilgili yapacakları gezilere hiçbir memur katılamayacak.

Seçim propaganda serbestliği, 31 Ekim saat 18.00'de sona erecek.

Seçim günü yasakları

Oy verme günü saat 06.00'dan 24.00'e kadar alkollü içki satılamayacak, içkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak, eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnızca yemek verilebilecek.

Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka kimse silah taşıyamayacak. Radyolar ve her türlü yayın organlarınca saat 18.00'e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak. Radyolarda ve her türlü yayın organlarında 18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK tarafından seçim ile ilgili verilecek haber ve tebliğler yayınlanabilecek.

Bütün yayınlar saat 21.00'den sonra serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00'den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.