Haftanın Tarihine Bakış

Dünyada ilk trafik lambası otomobillerin ortaya çıkmasından çok önce at arabalarının geçişini düzenlemek amacıyla 1868'de Londra'da kullanıldı.

Trafiği ışıkla yönetme uygulaması, önceleri demiryollarında trenleri kontrol etmek için başlamıştı. Demiryollarında kırmızı "Dur" işareti olarak kullanıldı. Kan rengi olduğu için kırmızı, tehlike ve ölüm simgesi olarak seçildi.

Karayollarında ise ilk trafik lambası kırmızı ve yeşil ışık olmak üzere 1868 yılında İngiltere'nin başkenti Londra'da kullanıldı. Henüz otomobillerin olmadığı o dönemde at arabalarının yoğun olduğu cadde ve sokaklarda trafik gaz lambalarıyla düzenlenmeye çalışıldı ancak gaz lambalarının sürekli patlaması bu uygulamadan çabuk vazgeçilmesine yol açtı. Daha sonraları demiryolu sinyalizasyonundan esinlenilerek bir trafik lambası kullanıldı.

Günümüzde kullanılan trafik lambasını ABD'li Garrett Augustus Morgan geliştirdi. Morgan, patentini 23 Kasım 1923'te Cleveland'da aldı ve bu buluşu General Electric'e sattı.

-Belli başlı öteki olaylar

1 Ağustos

1063- İlk Selçuklu Devleti Hükümdarı Tuğrul Bey öldü.

1521- Osmanlı orduları, Belgrad'ı kuşatma altına aldı.

1571- Lala Mustafa Paşa, Magosa'ya girerek Venedik Cumhuriyeti egemenliğindeki Kıbrıs'ı ele geçirdi.

1840- İlk Türkçe gazete Ceridei Havadis yayımlanmaya başlandı.

1931- New York'tan uçarak Yeşilköy'e inen Russel Boardman ve John Polando adlı havacılar Yalova'da Mustafa Kemal Paşa tarafından kabul edildi.

1933- İstanbul Darülfünununun yerini üniversite aldı. İstanbul Üniversitesi kuruldu.

1936- Berlin Olimpiyatları, Hitler'in de katıldığı seremoniyle açıldı. Amerikalı siyahi atlet Jesse Owens, oyunlarda tüm rekorları alt üst ederek dört altın madalya kazandı.

1950- Türkiye, NATO'ya girmek için yaptığı başvuruyu yineledi.

1971- Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) kuruldu.

1975- Helsinki Nihai Senedi (Helsinki İnsan Hakları Sözleşmesi) imzalandı.

1977- Süleyman Demirel'in başbakanlığında kurulan ve MSP ile MHP'nin koalisyon ortağı olarak katıldığı İkinci MC Hükümeti güvenoyu aldı.

1978- ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisinde alınan kararla Türkiye'ye uygulanan silah ambargosu şartlı olarak kaldırıldı.

1993- Terör örgütü PKK'nın, Batman'ın Sason ve Hakkari'nin Çukurca ilçelerinde giriştiği iki saldırıda on yedi er şehit düştü, yirmi dokuz er yaralandı.

2001- İş adamı Üzeyir Garih öldürüldü.

2001- Azerbaycan, Sovyetler Birliği'ne bağlı iken kabul ettiği Kiril alfabesinden 1920'lerin başında bağımsız iken kısa süre uyguladığı Latin alfabesine yeniden geçti.

2002- ABD, bazı Güneydoğu Asya ülkeleriyle kapsamlı terörle mücadele anlaşması imzaladı.

2005- Suudi Arabistan Kralı Fahd, uzun bir hastalık dönemi ve 23 yıllık iktidarın ardından 84 yaşında öldü. Yerine 1955'ten bu yana fiilen krallığı yöneten 82 yaşındaki veliaht Prens Abdullah Bin Abdülaziz geçti.

2007- ABD'nin 2004 ve 2005 yıllarında Irak güvenlik güçlerine dağıttığı 190 bin kadar silahın kaybolduğu ortaya çıktı.

2007- Papa II. Jean Paul'e düzenlenen suikast girişimine karışmaktan yargılanarak suçsuz bulunan Bulgar Sergey Antonov öldü.

2008- Konya'nın Taşkent ilçesine bağlı Balcılar beldesinde bir vakfa ait üç katlı kız öğrenci yurdu çöktü. Enkaz altında kalan 18 kişi hayatını kaybetti, 27 kişi yaralandı.

2008- Türk Tarih Kurumu Başkanlığı'na Prof. Dr. Ali Birinci getirildi.

2010- Yüksek Askeri Şura çalışmalara başladı. 4 Ağustos'ta açıklanan kararda Genelkurmay Başkanlığı ve Kara Kuvvetleri Komutanlığına yapılacak atamalar kararda yer almadı. "Kriz" tartışmalarının yaşandığı süreçte "Kara Kuvvetleri Komutanı olacağı" konuşulan Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Atila Işık emekliliğini istedi. 9 Ağustos'ta ise Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Işık Koşaner'in Genelkurmay Başkanlığına, Şura kararları ile 1. Ordu Komutanlığına getirilen Orgeneral Erdal Ceylanoğlu'nun da Kara Kuvvetleri Komutanlığına atanmasına ilişkin kararname Resmi Gazete'de yayımlandı.

2011- Yüksek Askeri Şura, Başbakan Erdoğan'ın başkanlığında Genelkurmay Karargahı'nda toplandı. YAŞ toplantısında oturma düzeninde değişiklik yapıldı. Genelkurmay Başkanı ile birlikte masa başına oturan Başbakan, bu yıl masa başında tek başına yer aldı.

2012- Atatürk'ün manevi kızı Ülkü Adatepe, Ankara'dan İstanbul'a dönüşünde TEM otoyolunun Sakarya- Akyazı mevkisinde geçirdiği trafik kazasında 79 yaşında hayatını kaybetti.

2012- Türkiye Erkek Milli Curling Takımı, Macaristan'ın Debrecen kentinde düzenlenen 5. Uluslararası Debrecen Turnuvası'nda 5 maçını da kazanarak şampiyon oldu.

2013- Kars'ın Arpaçay ilçesinde Arpaçay- Ermenistan sınırı arasındaki Akyaka yaylasında hayvanlarını otlatan çoban Mustafa Ülker, Ermenistan topraklarına geçen hayvanını almaya gittiği sırada Ermeni askerlerince açılan ateş sonucu yaşamını yitirdi.

2013- Myanmar'ın güneydoğusunda etkili olan muson yağmurları nedeniyle 3 kişi hayatını kaybetti, 38 binden fazla kişi evinden oldu.

2013- Suriye'nin Humus kentinde meydana gelen patlamada en az 200 kişi öldü.

2015 - Türkiye'nin ilk "Altın Plak" ödüllü sanatçısı, "Türkülerin Anası" olarak anılan Muzaffer Akgün, 90 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti.

2 Ağustos

1492- İspanya'da, Musevilere dinlerini değiştirmeleri, aksi takdirde ülkeden ayrılmaları için verilen süre sona erdi. İspanya Musevilerinin çoğu, Kemal Reis'in kadırgalarıyla İstanbul'a geldi ve Osmanlı Devleti'nce hoşgörüyle karşılandı.

1875- Dünyanın ilk buz pateni pisti Londra'da açıldı.

1914- Almanya, Rusya'ya savaş ilan etti.

1914- Osmanlı Devleti ile Almanya arasında işbirliği anlaşması imzalandı.

1914- Osmanlı Devleti seferberlik ilan etti.

1921- İtalyan tenor Enrico Caruso öldü.

1922- Telefonun mucidi Alexandr Graham Bell öldü.

1926- "Lotus" adlı Fransız gemisi, Türk sularında "Bozkurt" adlı Türk gemisine çarparak batmasına yol açtı.

1930- Yönetmen, tiyatro ve sinema sanatçısı Ahmet Fehim 74 yaşında öldü.

1944- Türkiye, İngiltere ve ABD'nin önerisi üzerine Almanya ile siyasal ve ekonomik ilişkilerini kesti.

1945- II. Dünya Savaşı sonrası Avrupa'sına yön vermek için Potsdam'da bir araya gelen ABD Başkanı Harry Truman, İngiltere Başbakanı Winston Churchill ve Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Joseph Stalin, görüşmelerini tamamladı. Almanya, konferansta Amerikan, İngiliz, Fransız ve Sovyet komutanlarınca yönetilecek dört ayrı işgal bölgesine ayrıldı.

1959- Diyarbakır'da "Sinan I" petrol kuyusu işletmeye açıldı.

1990- Irak'ın Kuveyt'i işgali üzerine, Kuveyt Emiri Şeyh Cabir es-Sabah Suudi Arabistan'a kaçtı.

2006- Gazeteci Yılmaz Çetiner 79 yaşında vefat etti. Çetiner, 1956-1957 yıllarında AA'nın İsviçre muhabirliğini yapmıştı.

2008- AK Parti İstanbul Milletvekili Osman Yağmurdereli, tedavi gördüğü hastanede vefat etti.

2009- İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, birinci "Ergenekon" davası ile Danıştaya yönelik saldırıya ilişkin davanın birleştirilmesine karar verdi.

2012 - Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Erbil'deki temaslarının ardından Kerkük'e geçti. Davutoğlu 75 yıl aradan sonra Kerkük'e giden ilk Türk Dışişleri Bakanı oldu.

2013- Yazar, şair ve edebiyatçı Mustafa Miyasoğlu, İstanbul'da beyin tümörü nedeniyle tedavi gördüğü hastanede 67 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Afganistan'da operasyondan dönen askeri konvoya Taliban üyelerince düzenlenen saldırıda 100'e yakın kişi öldü.

3 Ağustos

1071- Selçuklu orduları, Sanduk Bey komutasında; Bizans İmparatoru Roman Diyojen'in Malazgirt ve Ahlat'a gönderdiği kuvvetleri geri çekilmeye zorladı ve daha sonra Karahas'taki savaşta Bizans güçlerini dağıttı.

1492- Cenovalı Kristof Kolomb, İspanya'nın Palos Limanı'ndan üç gemiyle Hindistan'a ulaşmak, yeni kıtalar keşfetmek amacıyla yola çıktı.

1924- Üzerlerinde "Türkiye Cumhuriyeti" yazısını taşıyan bronz 10 kuruşluk paralar tedavüle çıktı.

1948- Türkiye Serbest Güreş Milli Takımı, Londra Olimpiyatları'nda birinci oldu.

1954- Ünlü Fransız yazar Colette 81 yaşında öldü.

1955- Samuel Beckett'in oyunu "Godot'u Beklerken" ilk kez Londra'da sahnelendi.

1957- Tiyatro ve sinema sanatçısı Talat Artemel 56 yaşında öldü.

1960- Aralarında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ragıp Gümüşpala'nın da bulunduğu 235 general ve amiral, emekliye sevk edildi. (Bu işleme tabi tutulanlar, daha sonra "Eminsular" diye anıldı.) 21 Ağustos'ta 3400 subay daha emekli edildi. 23 Ağustos'ta 400 polis emekli edildi, 600'ünün yeri değiştirildi.

1977- Kıbrıs Rum yönetimi lideri Başpiskopos Makarios, kalp krizi geçirerek öldü. Spiros Kipriyanu, geçici olarak Rum yönetimi liderliğine getirildi.

1988- Sovyetler Birliği, Kızıl Meydan'a inen Alman pilot Mathias Rust'u serbest bıraktı.

2001- Lahey'deki Savaş Suçları Mahkemesi, Bosnalı Sırp General Radislav Kristiç'i, Srebrenica'da insanlığa karşı suç ve savaş suçu işlediği gerekçesiyle 46 yıl hapis cezasına çarptırdı.

2002- AB'ye uyum çerçevesinde kabul edilen yasayla "savaş ve yakın savaş tehdidi" dışında idam cezası kaldırıldı.

2004- "Hocaların hocası" Ordinaryüs Prof. Dr. Sulhi Dönmezer 86 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2005- Tiyatro sanatçısı Mete Sezer, karaciğer yetmezliği yüzünden Ankara'da öldü.

2006- Gazeteci Cem Şaşmaz vefat etti.

2007- İzmir Gazeteciler Cemiyeti Onursal Başkanı İsmail Sivri öldü.

2011- Mısır'ın devrik Cumhurbaşkanı Mübarek ile oğullarının yargılanmasına başlandı. Mübarek, 11 Şubat'ta istifasından bu yana ilk kez, büyük bir demir kafesin içinde sedyede yatar vaziyette mahkeme karşısına çıktı.

2012- Eski Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök, 1 Mart Tezkeresi'nin geçmesi için dönemin ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz'in kendisinden hükümete baskı yapmasını istediğini açıkladı.

2012 - Sağlık Bakanlığı, dolum tesislerinde uygunsuzluk tespit edilen 15 damacana su markasını teşhir etti.

2012- Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Suudi Arabistan tarafından hazırlanan ve Türkiye'nin de bulunduğu bazı ülkeler tarafından kurul üyelerine dağıtılan Esed'i istifaya çağıran Suriye karar tasarısını kabul etti.

2013- İran'da cumhurbaşkanı seçimini kazanan Hasan Ruhani, resmen göreve başladı.

2013- Gümrük Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikle, Türk limanları arasındaki taşımanın, yalnızca Türk bayraklı gemilerle yapılması kararlaştırıldı.

4 Ağustos

1683- Dom Perignon, şampanyayı üretti.

1791- Osmanlı- Avusturya devletleri arasında Ziştovi Barış Antlaşması imzalandı.

1875- Danimarkalı masal yazarı H.C. Andersen, Kopenhag'da öldü.

1914- İngiltere'nin Almanya'ya savaş ilan etmesiyle I. Dünya Savaşı başlamış oldu.

1922- Enver Paşa, Türkistan'da şehit edildi.

1958- IMF'nin baskısıyla yüksek devalüasyona gidildi. Türk Lirası, dolara göre 2.80 liradan 9.45 Türk lirasına çıkarılarak devalüe edildi.

1983- İtalya'da ilk kez bir sosyalist, Sosyalist Parti Genel Sekreteri Bettino Craxi, başbakanlık görevine getirildi.

1986- Emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya, hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle mal varlığını açıkladı.

1988- Samsun ve Sinop sahillerine, zehirli oldukları bildirilen çok sayıda varil vurdu.

1993- Ressam Sabri Berkel öldü.

1996- Enver Paşa'nın naaşı İstanbul'a getirildi ve Hürriyeti Ebediye Tepesi'ne gömüldü.

2005- Türk sinemasının emektar senaristlerinden Safa Önal, filme çekilmiş 395 senaryosuyla Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi.

2006- İstanbul Devlet Tiyatrosu sanatçısı Zekai Müftüoğlu vefat etti.

2008- Rus yazar Aleksandır Soljenitsin 89 yaşında öldü.

2010- Şili'de bir bakır madeni çöktü, 33 madenci yerin 700 metre altında mahsur kaldı. Hayatta oldukları belirlenen madenciler yaklaşık iki ay süren yaşatma ve kurtarma çalışmalarının ardından 13 Ekim'de yer altından çıkarıldı.

2012 - Türk sinemasının önemli yapıtlarına imza atan yönetmen Metin Erksan, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 83 yaşında vefat etti.

2013- Japon Uzay Ajansı, insanlarla iletişim kurabilen ilk astronot robot "Kirobo"yu uzaya gönderdi.

5 Ağustos

1895- Alman sosyalist düşünür Friedrich Engels öldü.

1914- Mary P. Jacop, sutyenin patentini aldı.

1921- Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Büyük Millet Meclisince Başkomutan seçildi.

1925- Mustafa Kemal, 29 Ocak 1923'te evlendiği Latife (Uşaklıgil) Hanım'dan ayrıldı.

1944- Yahudi mültecileri taşıyan "Mefkure" motoru, İğneada açıklarında bir denizaltı tarafından batırıldı, 312 mülteci boğuldu.

1962- ABD'li yıldız Marilyn Monroe, Hollywood'daki evinde ölü bulundu. 36 yaşındaki Monroe'nin intihar ettiği açıklandı.

1964- ABD Başkanı Lyndon Johnson, bir Amerikan destroyerine ateş açıldığı iddiasıyla Kuzey Vietnam'ın bombalanması emri verdi.

1969- Amerikan uzay aracı "Mariner Seven" Mars'ın fotoğraflarını çekti.

1970- Oyun yazarı, yönetmen, gazeteci Sermet Çağan 44 yaşında öldü.

1980- Ali Özgentürk'ün yönettiği "Hazal", Paris'te düzenlenen Prades Film Festivali'nde "En İyi Film' ödülünü aldı.

1980- Lyon Konsolosluğu Ermeni teröristlerin saldırısına uğradı: 4 kişi yaralandı.

1998- Doğu Bloku'nun hayatta kalan son Stalinci liderlerinden Bulgaristan'ın uzun yıllar diktatörü olan Todor Jivkov, Sofya'da 96 yaşında öldü.

1998- Eski devlet ve sağlık bakanlarından Münif İslamoğlu vefat etti.

2005- Şair Osman Numan Baranus 75 yaşında İstanbul'da öldü.

2009- TBMM Başkanlığına AK Parti Antalya Milletvekili Mehmet Ali Şahin seçildi.

2013- Ergenekon Davası'nda karar açıklandı. 66'sı tutuklu 275 sanık arasında yer alan eski Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral İlker Başbuğ, CHP Milletvekilleri Mustafa Balbay, Mehmet Haberal ve Sinan Aygün hakkında da çeşitli hapis cezaları verildi.

2015 - Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararları açıklandı. Buna göre, 30 Ağustos 2015'ten geçerli olmak üzere Genelkurmay Başkanlığına Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi Akar getirildi.

6 Ağustos

1571- Magosa'nın Osmanlı ordularına teslim edilmesiyle Kıbrıs'ın fethi tamamlandı.

1914- İlk elektrikli trafik lambası, ABD'nin Ohio Cleveland kentinde hizmete girdi.

1915- İtilaf Devletleri orduları, Anafartalar'da karaya çıktı.

1924- Lozan Barış Antlaşması yürürlüğe girdi.

1938- "Times" gazetesi, "Atatürk ve Atatürk Türkiyesi" özel sayısı yayımladı.

1945- ABD, II. Dünya Savaşı'nda, Japonya'nın Hiroşima kentine ilk atom bombasını attı: 66 bin kişi öldü, 69 bin kişi yaralandı.

1956- Turan Selçuk, İtalya'da düzenlenen yarışmada Altın Palmiye Ödülü'nü kazandı. Bu, bir Türk sanatçının karikatür alanında kazandığı ilk uluslararası ödül oldu.

1982- Tarihçi Feridun Fazıl Tülbentçi öldü.

1982- Siyaset adamı, yazar Samet Ağaoğlu 73 yaşında öldü.

1989- Milli Piyango İdaresi "Kazı Kazan" oyununu piyasaya çıkardı.

1997- İMKB Başkanı Tuncay Artun öldü.

2012 - NASA tarafından şimdiye kadar üretilmiş en zeki gezegenler arası gezginci robot olan Curiosity (Merak), Mars'a indi.

7 Ağustos

1648- Sultan İbrahim'in halli sonrasında, IV. Mehmet tahta çıkarıldı.

1924- Güneydoğu'da sınırda, Nasturi ayaklanması baş gösterdi.

1941- Hintli şair Rabindranath Tagore 80 yaşında öldü.

1945- Nüfus sayımı için evlere numara verilmesi kararlaştırıldı.

1946- Türkiye, Sovyetler Birliği'nin, Boğazlar statüsünün değiştirilmesine yönelik isteklerini reddetti.

1960- Küba, tüm ABD mal varlığını kamulaştırdı.

1962- Besteci Neveser Kökteş 58 yaşında öldü.

1964- ABD Kongresi, Başkan Johnson'a Vietnam'a asker gönderme yetkisi verdi.

1964- Türk jet uçakları, Kıbrıs'a harekat düzenledi. Bu operasyon, 10 Ağustosta şartlı olarak durduruldu. Kıbrıs'a çıkarma yapacağı sanılan Türkiye, birliklerini geri çekti.

1982- Ermeni terör örgütü ASALA, Türkiye'deki ilk saldırısını yaptı. İki teröristin Esenboğa Havaalanı'ndaki saldırısında bir terörist ölü, öteki yaralı ele geçirildi. Saldırıda 8 kişi öldü, 72 kişi yaralandı.

1990- Türkiye, BM'nin aldığı Irak'a zorunlu yaptırım kararını ilk uygulayan ülkelerden oldu; Kerkük- Yumurtalık petrol boru hattını kapattı.

1998- Kenya ve Tanzanya'daki ABD elçiliklerine bomba atıldı, 224 kişi öldü.

1998- Tarihi eser kaçakçılığından 4,5 yıl hapse mahkum olduktan sonra Türkiye'den kaçan Ayşegül Tecimer için kırmızı bülten çıkarıldı. 15 Temmuz 2001'de Tecimer, Fas- Marakeş'te gözaltına alındı, 16 Temmuz'da tutuklandı. 5 Eylül'de serbest bırakıldı. 11 Eylül'de Fas, Türkiye'nin iade başvurusunu reddetti.

2008- Rusya ile Gürcistan arasında savaş çıktı. Çatışmalarda bin 700 civarında sivil öldü.

2012 - Dünyanın sayılı fizikçi ve astronomlarından İngiliz Bernard Lovell, 98 yaşında Londra'da yaşamını yitirdi. Lovell, İngiltere'deki Jodrell Bank Gözlemevi'nin kurucusu ve Lovell radyo teleskobunun mucidiydi.