Haftanın tarihine bakış

Şanlıurfa'da 12 bin yıllık geçmişiyle "tarihin sıfır noktası" olarak nitelendirilen Göbeklitepe, Bahreyn'de 2018'de düzenlenen 42. Dünya Miras Komitesi Toplantısı'nda UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alındı.

İstanbul ve Chicago üniversitelerinden araştırmacılar tarafından 1963'te yüzey çalışmaları sırasında fark edilen ören yerindeki en somut bulgular, 1986'da tarlasını süren bir çiftçinin bulduğu heykelle ortaya çıktı.

Bulunan taşın değerli olduğunu düşünen çiftçi, duyarlılık göstererek bu heykeli Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi yetkililerine teslim etti. İlk olarak ne olduğu pek anlaşılamayan heykel, müzede koruma altına alındı.

Sonrasında Hilvan ilçesindeki Nevali Çori'de kazı yapmak için kente gelen ve müzede buluntuları gören Alman arkeolog Prof. Dr. Klaus Schmidt, bu heykellerin çok önemli olduğunu düşünerek detaylı çalışma başlattı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünden alınan izinle Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Şanlıurfa Müzesi tarafından Prof. Dr. Klaus Schmidt başkanlığında, 1995'te bölgede kazı çalışmalarına başlandı.

Kazılarda Neolitik döneme ait, boyları 3 ila 6 metre, ağırlıkları 40 ila 60 ton olan yabani hayvan figürlü "T" biçimli dikili taşlar bulundu.

Kazılarda aynı zamanda, 8 ila 30 metre çapında dairesel ve dikdörtgen şekilli, dünyanın en eski tapınak kalıntıları ve yaklaşık 12 bin yıl öncesine ait olduğu belirtilen 65 santimetrelik insan heykeli gibi çeşitli tarihi eserler de gün yüzüne çıkarıldı.

Her geçen yıl ünü duyulan Göbeklitepe, UNESCO "Dünya Mirası Geçici Listesi"ne alınmasının ardından 1 Temmuz 2018'de Bahreyn'de düzenlenen 42'nci Dünya Miras Komitesi Toplantısı'nda Dünya Mirası Listesi'ne dahil edildi.

Her yıl birçok yerli ve yabancı turistin ilgiyle ziyaret ettiği ve "tarihin sıfır noktası" olarak nitelendirilen ören yeri, 2019'un "Göbeklitepe Yılı" ilan edilmesinin ardından daha çok dikkati çekmeye başladı.

İslam medeniyetinin altın çağının kaşifi Prof. Dr. Fuat Sezgin

Bilimler tarihi alanında yaptığı çalışmalarla dünyanın en önemli otoritelerinden kabul edilen Prof. Dr. Fuat Sezgin, 30 Haziran 2018'de hayatını kaybetti.

Fuat Sezgin 24 Ekim 1924'te Mirza Mehmet Efendi ile Cemile Hanım'ın çocuğu olarak Bitlis'te dünyaya geldi.

Sezgin, ilkokulu Doğubayazıt'ta, ortaokul ve liseyi ise Erzurum'da okuyup 1943'te İstanbul'a geldi.

Çocukluğundan itibaren mühendis olmak isteyen Sezgin, bir tavsiye üzerine katıldığı İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsünde görev alan Alman Doğubilimci Hellmut Ritter'in semineri sonrası akademik hayatını değiştirdi.

Sonrasında aynı enstitüde, alanının en önemli uzmanlarından olan Ritter'in öğrencisi olan Sezgin, hocasının bilimlerin temelinin İslam bilimlerine dayandığını belirtmesi üzerine bu alana yoğunlaştı.

Sezgin, 1951'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesini bitirdikten sonra Arap Dili ve Edebiyatı üzerine çalışmaya başlayarak, 1954'te "Buhari'nin Kaynakları" adlı doktora tezini tamamladı.

Bu teziyle Sezgin, hadis kaynağı olarak İslam kültüründe önemli bir yere sahip Buhari'nin (810-870) bilinenin aksine sözlü kaynaklara değil, yazılı kaynaklara dayandığı tezini ortaya attı. Bu yazılı kaynakların İslam'ın erken dönemine, hatta 7. yüzyıla kadar gittiğini ortaya koydu. Sezgin'in bu tezi, oryantalist çevrelerde büyük yankı uyandırdı.

MBK kararı sonrası Almanya'ya gitmek zorunda kaldı

Sezgin, 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrası oluşturulan Milli Birlik Komitesinin (MBK) aldığı kararla üniversitelerden uzaklaştırdığı "147'likler" olarak bilinen "zararlı akademisyenler" arasında yer aldı.

Frankfurt Üniversitesinde misafir doçent olarak ders vermeye başlayan Sezgin, Cabir bin Hayyan üzerine hazırladığı tezle 1966 yılında profesör oldu.

Sezgin, bilimsel çalışmalarını Arap-İslam kültürünün tabii bilimler tarihi alanında yoğunlaştırdı. 1966'da İslam uygarlık tarihçisi Ursula Sezgin'le evlendi. Bu evlilikten 1970'te kızı Hilal dünyaya geldi.

Prof. Dr. Sezgin, 1982'de J. W. Goethe Üniversitesine bağlı Arap-İslam Bilimleri Tarihi Enstitüsü'nü ve bir yıl sonra da müzesini kurdu.

Sezgin, direktörlüğünü yürüttüğü enstitünün müzesinde Müslüman bilginler tarafından yapılmış aletlerin ve bilimsel araç ve gereçlerin numunelerini büyük bir özenle yaptırarak sergiledi.

Eserinin 18. cildini yazarken vefat etti

Fuat Sezgin, insanlık tarihinin başlangıcından bugüne kadar sahasında yazılan en kapsamlı eser olarak gösterilen Arap-İslam Bilim Tarihi'nin ilk cildini 1967'de tamamladı. Sezgin, eserinin 18. cildini yazarken 30 Haziran 2018'de tedavi gördüğü hastanede vefat etti. Fatih Camisi'nde kılınan cenaze namazının ardından Gülhane Parkı'nda toprağa verildi.

Arapça, Almanca, Latince, İbranice, Süryanice'nin de dahil olduğu birçok dili çok iyi derecede bilen Sezgin, uluslararası çok sayıda önemli ödül ve nişana da layık görüldü.

Prof. Dr. Fuat Sezgin, yaşamı boyunca Kahire Arap Dili Akademisi, Şam Arap Dili Akademisi, Fas Rabat Kraliyet Akademisi, Bağdat Arap Dili Akademisi, Türkiye Bilimler Akademisi şeref üyeliği de dahil olmak üzere çok sayıda önemli akademide yer aldı.

Belli başlı diğer olaylar:

26 Haziran

1530 - İlk Protestan Meclisi kuruldu.

1541 - Peru'daki İnka topraklarını ele geçiren İspanyol Francisco Pizarro, kurduğu Lima kentinde öldürüldü.

1867 - Mısır valilerine "Hidiv" unvanı verildi.

1928 - Yeni Türk alfabesini hazırlamak amacıyla kurulan Dil Encümeni, ilk toplantısını Ankara'da yaptı.

1945 - Birleşmiş Milletler kuruldu.

1951 - Mithat Paşa'nın 24 Haziran'da Aksu vapuruyla Taif'ten getirilen kemikleri, Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın da katıldığı törenle İstanbul'da Hürriyeti Ebediye Tepesi'ne defnedildi. 1876 Anayasası'nın mimarı Mithat Paşa, Sultan Abdülaziz'i öldürttüğü iddiasıyla yargılanmış ve Taif'e sürülmüştü. 1884 yılında burada öldürülen Mithat Paşa, Taif'te gömülmüştü.

1970 - Çekoslovakya'da Aleksander Dubçek, Komünist Parti'den ihraç edildi.

1977 - Ankara Ulus'taki Merkez Çarşısı tamamen yandı.

2012 - Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) Projesi Hükümetlerarası Anlaşması, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın şahitliğinde Beşiktaş'taki Başbakanlık Çalışma Ofisi'nde imzalandı.

2015 - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çalışma ofisine dinleme cihazı konulmasına ilişkin davada, Sedat Zavar ve İlker Usta 7 yıl 6'şar ay hapis cezasına çarptırıldı.

2015 - Hindistan'ın batısındaki Gujarat eyaletini etkisi altına alan muson yağmurlarında 81 kişi hayatını kaybetti.

2015 - Tunus'un Susa kentinde turistik bir otele düzenlenen saldırıda 39 kişi öldü.

2015- Kuveyt'te Şiilere ait bir camiye düzenlenen intihar saldırısında 27 kişi hayatını kaybetti.

2020- Antalya'da kadavradan rahim nakli yapılan Derya Sert, hamileliğin 28. haftasında 760 gram ağırlığında bir erkek bebek dünyaya getirdi. Bebeğe, rahim naklini gerçekleştiren doktor Ömer Özkan'ın adı verildi.

27 Haziran

1363 - Türk devletinde ilk düzenli ordu kuruldu.

1587 - Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa öldü.

1693 - İlk kadın dergisi "The Ladies' Mercury" Londra'da yayımlandı.

1878 - Gazeteci Yazar Ahmet Mithat Efendi, "Tercümanı Hakikat" adlı günlük gazeteyi çıkarmaya başladı.

1905 - Çarlık Rusyası'nın Karadeniz'deki en büyük savaş gemisi Potemkin'de bozuk kumanyaya karşı isyan başladı. Deniz eri Matyuşenko'nun önderliğini yaptığı ayaklanma, Çar'ın ordu üzerindeki otoritesini sarstı.

1924 - Verem aşısı, Valmette tarafından keşfedildi.

1938 - Rus asıllı Amerikalı pilot İgor Sikorsky, 1909'dan beri üzerinde çalıştığı helikopterin patentini aldı. Sikorsky, geliştirdiği ilk donanımlı helikoptere "VS-300" adını verdi.

1946 - Müttefikler, 12 Ada'nın Yunanistan'a verilmesini kararlaştırdı.

1949 - Dünyanın ilk jet uçağı "De Havilland Comet", yıllardır süren gizli ve yoğun çalışmalardan sonra ilk uçuşunda, Hatfield'daki denemelerin ardından pilot yüzbaşı John Cunnigham'ın yönetiminde havalandı.

1950 - İlk nükleer santral, Rusya'da Moskova'nın 55 mil uzağında Obninsk'te açıldı.

1951 - Atatürk heykellerine saldıran Ticani tarikatının 100'den fazla üyesi ve liderleri Ankara'da tutuklandı.

1998 - Adana'da 6,3 büyüklüğündeki depremde 210 kişi öldü, binden fazla kişi yaralandı.

2007 - Anayasa Mahkemesinin cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci ve ikinci turlarında toplantı yeter sayısının 367 olduğu yönündeki kararının gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandı. Gerekçede, 367 oy koşulunun "Anayasa'nın, cumhurbaşkanı seçiminin uzlaşmaya dayanması amacına yönelik olduğu" belirtildi.

2007 - Bosna'da 1992-1995 savaşında öldürülenlerin gömüldüğü bir toplu mezar daha ortaya çıkarıldı.

2011 - UNESCO, Selimiye Camisi ve külliyesini, "Dünya Mirası Listesi"ne dahil etti.

2012 - Türk Havacılık ve Uzay Sanayi AŞ (TUSAŞ) tarafından tasarlanan Türk Başlangıç ve Temel Eğitim Uçağı (HÜRKUŞ) törenle hangardan çıkarıldı.

2015 - İsrail'in 2007'den beri Gazze'ye uyguladığı ablukayı kırmayı hedefleyen 3. Özgürlük Filosu, Yunanistan'ın Girit Adası'ndan demir aldı.

2017- AB, Google'a internet aramalarındaki hakim konumunu kötüye kullanmaktan dolayı 2,42 milyar avroluk rekor para cezası verdi.

2022- ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), ilk kez ABD dışında bir yerdeki ticari havacılık üssünden uzaya roket fırlattı.

2022-Adana'da petrol arama çalışması yapılan iki kuyuda 425 ve 358 metre derinlikte, rezerv değeri yaklaşık 1 milyar dolar olarak hesaplanan petrol bulundu.

28 Haziran

1862 - Tasviri Efkar gazetesi, Şinasi tarafından çıkarılmaya başlandı.

1914 - Avusturya tahtının veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve eşi Hohenburg Düşesi, 19 yaşındaki Sırp milliyetçisi Gavrilo Princip tarafından Saraybosna'da öldürüldü. Avusturya, bu olayı gerekçe göstererek, Sırbistan'a savaş ilan etti ve I. Dünya Savaşı başladı.

1919 - I. Dünya Savaşı'nı resmen sona erdiren Versay (Versailles) Antlaşması imzalandı.

1923 - Darülfünun, Mustafa Kemal'e "Fahri Müderrislik Şahadetnamesi" gönderdi.

1928 - Almanya'da sosyalist Herman Müller "Şansölye" olarak göreve başladı.

1933 - Anıtlar Yüksek Kurulu oluşturuldu.

1938 - Türk Basın Birliği Kanunu kabul edildi.

1943 - Şair Yahya Kemal, Cumhuriyet Halk Partisinin sanat danışmanı oldu.

1945 - Cumhuriyet gazetesinin kurucusu Yunus Nadi Abalıoğlu, 65 yaşında Cenevre'de yaşama veda etti.

1966 - Demokrat Partinin kurucularından, tarihçi, edebiyatçı, araştırmacı ve politikacı Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuad Köprülü, Ankara'da geçirdiği trafik kazasının ardından İstanbul'da kaldırıldığı hastanede 76 yaşında öldü.

1968 - Yunus Nadi Armağanı'nı "Yorgun Savaşçı" romanıyla Kemal Tahir aldı.

2000 - ABD, Küba'ya karşı 41 yıldır uyguladığı ambargoyu yumuşatmayı kararlaştırdı.

2011 - IMF İcra Direktörleri Kurulu, Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde'ı IMF'nin yeni başkanı olarak seçti. Lagarde, IMF'nin ilk kadın başkanı olarak tarihe geçti.

2012 - Eski Yugoslavya'da işlenen savaş suçları için Lahey'de kurulan mahkeme, Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karaciç'i iki soykırım suçlamasının birinden akladı.

2012 - İran ve İngiltere, büyükelçiliklerini karşılıklı olarak kapatırken, iki devlet arasındaki diplomatik ilişkilerin başka ülkeler aracılığıyla süreceği bildirildi.

2016 - Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali'nde terör saldırısı düzenlendi. Terör örgütü DEAŞ'ın üstlendiği canlı bomba saldırısında yabancı uyruklu yolcuların da aralarında bulunduğu 46 kişi hayatını kaybetti, 163 kişi yaralandı.

2016 - Türkiye Maarif Vakfı Kanunu, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

2016- Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik müzakerelerin ardından varılan mutabakat, Türkiye tarafından imzalandı.

2021- TÜRKSAT 5A uydusu törenle hizmete alındı. Uzayda uydu sahibi 30 ülkeden biri olan Türkiye'nin aktif uydu sayısı 7'ye yükseldi.

2022- Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyelik süreçleri hakkında üç ülkenin liderlerinin huzurunda üçlü memorandum imzalandı.

2022- Demir çelik sektöründe paravan şirketler üzerinden sahte faturalarla kamuyu 25 milyar lira zarara uğratan firmalara yönelik Ankara merkezli 29 ilde eş zamanlı gerçekleştirilen "Demir Yumruk" operasyonunda 250 şüpheli gözaltına alındı.

2022- Yeşilçam'ın usta oyuncusu Cüneyt Arkın, İstanbul'da kaldırıldığı hastanede 85 yaşında yaşamını yitirdi.

29 Haziran

1871 - İlk sendikacılık yasası, İngiltere Parlamentosunda onaylandı.

1868 - Namık Kemal ve Ziya Paşa tarafından Yeni Osmanlılar Cemiyetinin yayın organı olarak düşünülen "Hürriyet" gazetesi, Londra'da yayımlanmaya başlandı.

1923 - Fenerbahçe futbol takımı, İngilizlerin "Gardler Karması"nı 2-1 yenerek Harrington kupasını kazandı.

1925 - Diyarbakır İstiklal Mahkemesince 28 Haziran 1925'te idama mahkum edilen Şeyh Sait ve 46 kişinin cezası infaz edildi.

1933 - Sivas-Erzurum demir yolunun inşasına başlandı.

1934 - 1930'ların başında "Dünyanın en yaşlı adamı" olarak Amerika'ya davet edilen, 1777 Bitlis doğumlu Zaro Ağa, nüfus kağıdına göre 157, doktoruna göre 130 yaşında öldü, beyni, kalbi, ciğerleri bilimsel araştırma amacıyla çıkarıldı.

1938 - İstiklal Mahkemeleri kararıyla mahkum olanlarla 150'likler adı verilen listede bulunanlar hakkında af kanunu TBMM'de kabul edildi.

1939 - Hatay Meclisi, son toplantısını yaptı ve oy birliğiyle ana vatana katılma kararı aldı.

1954 - Türkiye Gazete Sahipleri Sendikası kuruldu.

1971 - Türkiye'de haşhaş ekimi yasaklandı. ABD ile yapılan anlaşmaya göre Türkiye, 1972'den itibaren haşhaş ekmeyecek, buna karşılık ABD, haşhaş ekimi yapılan yedi ildeki üreticiye verilen baş fiyatın iki misli tutarında tazminat ödeyecek.

1982 - İsrail, Lübnan'ı işgal etti.

1991 - Slovenya ve Hırvatistan'ın bağımsızlıklarını ilan etmeleri üzerine Yugoslavya'da iç savaş başladı.

1995 - Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi, "Hitit Güneşi" amblemini değiştirdi.

1999 - Ankara 2 Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi, İmralı Adası'nda yargılanan terör örgütü PKK'nın elebaşı Abdullah Öcalan'ı, TCK'nin 125. maddesi gereğince "vatana ihanet" suçundan idama mahkum etti.

2000 - Milli basketbolcu Hidayet Türkoğlu, NBA takımlarından Sacramento Kings tarafından seçilerek, bu lige Türkiye'den giden ikinci oyuncu oldu.

2012 - Türkiye, Basketbol FIBA Kadınlar Olimpiyat elemelerinde Arjantin'i 72-58 yenerek, tarihinde ilk kez olimpiyatlara gitmeye hak kazandı.

2015 - Konvoyuna bombalı saldırı düzenlenen Mısır Başsavcısı Hişam Berekat hayatını kaybetti. Berekat'ın ölümü sonrası Mısır'da darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin "Katar adına casusluk" iddiasıyla yargılandığı davanın duruşması ertelendi.

2016 - İsrail güvenlik kabinesi, Başbakan Binyamin Netanyahu başkanlığında toplanarak Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesi amacıyla taraflarca imzalanan mutabakatı onayladı.

2016 - ABD ordusu, Güney Kore ve Japonya ile Büyük Okyanus'ta "Pasifik Ejderhası" adında ilk kez ortak füzesavar tatbikatı düzenlediğini açıkladı.

2020 - Afganistan'ın güneyindeki Helmand vilayetinin Sangin ilçesinde pazar yerinde düzenlenen roketli ve bombalı saldırıda 23 sivil hayatını kaybetti.

2020 - Yerli ve milli kaynaklarla tasarım ve üretimi tamamlanan Milli Elektrikli Tren Seti'nin fabrika testleri Sakarya'da başladı.

30 Haziran

1913 - II. Balkan Savaşı başladı.

1921 - Mustafa Kemal'in öncülüğünde Çocuk Esirgeme Kurumu (Himayei Etfal Cemiyeti) kuruldu. 25 Nisan 1983'de lağvedilen kurum, 24 Mayıs 1983'te Sağlık Bakanlığına bağlı "Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu" adıyla yeniden oluşturuldu. Kurum 1989'da Başbakanlığa bağlandı.

1921 - Çin Komünist Partisi kuruldu.

1927 - Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü, askerlikten emekliye ayrıldı.

1934 - Demir yolu, Elazığ'a ulaştı.

1936 - Amerikalı yazar Margaret Mitchell'in, Pulitzer ödülü kazanan, filme aktarılan "Rüzgar Gibi Geçti" adlı kitabı yayımlandı.

1938 - "Süperman", çizgi roman kahramanları arasına girdi.

1939 - TBMM, Hatay'ın ana vatana katılmasını onayladı.

1943 - Seyhan Barajı açıldı.

1948 - Toplum bilimci ve siyaset adamı Prens Sabahattin, İsviçre'nin Neuchatel kentinde 69 yaşında hayatını kaybetti.

1967 - Yön dergisi yayımına son verdi.

1971 - Dünyaya dönen uzay aracı Soyuz II'deki üç kozmonot ölü bulundu.

1982 - "Stratejik Silahların Sınırlandırılması" (START) görüşmeleri Cenevre'de başladı.

2002 - A Milli Futbol Takımı, Japonya ve Güney Kore'de düzenlenen Dünya Kupası'nda, tarihinde ilk kez üçüncü oldu.

2004 - Türk sinemasının iyi kalpli kötü adamı Hüseyin Baradan 72 yaşında vefat etti.

2012 - Mısır'ın seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, Anayasa Mahkemesinde yemin ederek resmen görevine başladı.

2015 - Endonezya Hava Kuvvetlerine ait bir nakliye uçağının, teknik arıza nedeniyle Kuzey Sumatra eyaletinin başkenti Medan'da şehir merkezine düşmesi sonucu 12'si personel 142 kişi hayatını kaybetti.

2016 - Türkiye'nin dev projelerinden, "İzmit Körfezi'nin gerdanlığı" olarak nitelendirilen Osmangazi Köprüsü hizmete açıldı. Kocaeli ve Yalova'yı birleştiren köprü sayesinde İzmit Körfezi geçiş süresi 2 saatten 6 dakikaya indi.

2017 - Rusya'da yapılan 39. Uluslararası Moskova Film Festivali'nde yönetmen Fikret Reyhan "Sarı Sıcak" filmiyle "En İyi Yönetmen" seçildi.

2018 - Dünyanın önde gelen tarihçilerinden, İslam Bilim Tarihi Araştırmacısı Prof. Dr. Fuat Sezgin 94 yaşında vefat etti.

2021- Kanada'nın British Columbia eyaletinde faaliyet gösteren eski St. Eugene Misyon Okulu'nun yakınında 182 kayıt dışı mezar bulundu.

2022- Yargıç Ketanji Brown-Jackson, ABD'nin ilk siyahi kadın Yüksek Mahkeme yargıcı olarak görevine başladı.

2022- Suriye'nin kuzeyindeki Barış Pınarı, Zeytin Dalı ve Fırat Kalkanı bölgelerinde taciz ateşi açan ve saldırı girişiminde bulunan 29 PKK/ YPG'li terörist etkisiz hale getirildi.

1 Temmuz

1683 - Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı orduları, Viyana önlerine geldi.

1736 - 23. Osmanlı Padişahı III. Ahmet öldü.

1798 - Napolyon, İskenderiye'ye çıkarak Mısır'ı işgale başladı.

1839 - Padişah II. Mahmut öldü, yerine Sultan Abdülmecit geçti.

1904 - Dilci, roman yazarı Şemseddin Sami 54 yaşında öldü.

1911 - Kandilli Rasathanesi kuruldu.

1920 - Ankara'da subay yetiştirilmek üzere "Sunuf-u Muhtelife Zabit Namzetleri Talimgahı" açıldı.

1925 - İlk piyango, Türkiye Tayyare Cemiyeti Mektepleri yararına düzenlendi.

1926 - Deniz taşımacılığına ve ticaretine ilişkin esasları düzenleyen "Kabotaj Kanunu" yürürlüğe girdi. "Kurtuluş Savaşı'nın denizlerdeki zaferi" olarak nitelenen düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle yabancıların deniz ticaretindeki hakimiyeti son buldu.

1926 - Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girdi. Kanun, 1889 İtalyan Zanardelli yasası esas alınarak hazırlandı.

1927 - İstanbul'dan 16 Mayıs 1919'da ayrılan Mustafa Kemal, kurtuluştan sonra ilk kez İstanbul'a gelişinde büyük törenlerle karşılandı.

1927 - 500 ve 1000 liralık banknotlar tedavüle çıkarıldı.

1929 - Ankara-İstanbul arasında ilk telefon bağlantısı kuruldu.

1933 - Denizyolları İşletmesi kuruldu.

1935 - Mimar Sinan'ın biyolojik ve morfolojik yapısını incelemek üzere mezarı açıldı.

1968 - Nükleer Silahları Sınırlandırma Anlaşması imzalandı.

1974 - Arjantin Devlet Başkanı Juan Peron öldü, yerine eşi Isabel Peron getirildi.

1984 - TRT, televizyonda tamamen renkli yayına geçti.

1988 - Sovyetler Birliği'nde Komünist Partisi, Gorbaçov'un "Perestroika" politikasını onayladı.

1994 - Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat, 27 yıllık sürgünden sonra Filistin topraklarına ayak basarak Gazze'ye gitti.

1996 - Türkiye'nin ilk nükleer reaktörü, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezinde yapılmaya başlandı.

1997 - Hong Kong, 156 yıllık İngiliz yönetiminin ardından Çin egemenliğine girdi.

2004 - Güneş sisteminin ikinci büyük gezegeni Satürn'ün yörüngesine yerleşen insansız uzay aracı Cassini, dev gezegenin halkalarına ait ilk fotoğrafları göndermeye başladı.

2004 - Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin mahkemeye çıkarıldı.

2006 - Çin, dünyanın en uzun demir yolunu hizmete açtı. 5 bin 72 kilometrelik demir yolu Tibet'i Çin'e bağladı.

2011 - Sivas'ta, 2 Temmuz 1993'te 37 kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan olayların 18. yılında, Bilim ve Kültür Merkezi'ne dönüştürülen eski Madımak Oteli ziyarete açıldı.

2012 - AB üyelerinin ocak ayında kararlaştırdığı, İran'a kademeli petrol ambargosu, 1 Temmuz'dan itibaren tamamen yürürlüğe girdi.

2013 - Hırvatistan, AB'nin 28'inci üyesi oldu. Türkiye ile Hırvatistan, 3 Ekim 2005'te müzakerelere birlikte başlamıştı.

2013 - ABD Ulusal Güvenlik Kurumunun (NSA) küresel siber casusluk programını ortaya çıkaran eski CIA ajanı Edward Snowden'in sızdırdığı son belgede, ABD'nin, aralarında Türkiye Büyükelçiliğinin de bulunduğu müttefiklerini dinlediği iddia edildi.

2015 - Hint Okyanusu'ndaki Fransız toprağı Reunion Adası'nda bulunan iki metrelik uçak kanadı parçasının, Kuala Lumpur- Pekin seferini yaparken 8 Mart 2014'te 227 yolcu ve 12 kişilik mürettebatıyla kaybolan MH370 sefer sayılı Malezya uçağına ait olduğu belirlendi.

2016 - Türkiye'nin AB katılım müzakerelerinde Mali ve Bütçesel Hükümler faslı, Brüksel'deki hükümetler arası konferansla açıldı. Böylece Türkiye'nin AB üyelik müzakerelerinde açılan fasıl sayısı 16'ya çıktı.

2018 - Başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere birçok uluslararası kurum ve kuruluş tarafından "dünyanın en eski tapınak merkezi" kabul edilen "UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi"ndeki Göbeklitepe, Bahreyn'de düzenlenen 42. Dünya Miras Komitesi Toplantısı'nda Dünya Mirası Listesi'ne alındı.

2018 - İspanya'nın Tarragona kentinde 22 Haziran-1 Temmuz'da düzenlenen 18. Akdeniz Oyunları'nda 31 altın, 25 gümüş ve 39 bronz madalya kazanan Türkiye, ülke sıralamasında 3. oldu.

2019 - İstanbul 4. Ağır Ceza Mahkemesi, "Ergenekon" davasıyla ilgili kararını açıkladı. 235 sanık yönünden devam eden davada farklı suçlardan 203 sanığın Ergenekon silahlı terör örgütüyle ilgili "silahlı örgüt kurmak yönetmek, üyelik, yardım ve yataklık" suçundan beraatine hükmedildi. Tutuklu sanık Alparslan Arslan'a "Anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis, tutuklu sanıklardan Osman Yıldırım, Erhan Timuroğlu ve İsmail Sağır'a "Anayasayı ihlal" suçundan müebbet hapis cezası verildi.

2019 - İran yönetimi, zenginleştirilmiş uranyum limitini, nükleer anlaşmada belirtilen 300 kilogram stok limitinin üstüne çıkardı.

2021- Norveçli atlet Karsten Warholm, Norveç'in başkenti Oslo'da düzenlenen Elmas Lig'in 4. etap yarışlarında erkekler 400 metre engellide 46,70 saniyeyle 29 yıllık dünya rekorunu kırdı.

2021- Türkiye'nin "İstanbul Sözleşmesi" olarak bilinen "Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi"ni feshetmesine ilişkin karar yürürlüğe girdi.

2021- Türkiye'nin önemli inanç turizmi merkezlerinden Sümela Manastırı, 5 yıldan uzun süren restorasyon çalışmalarının ardından yeniden ziyarete açıldı.

2 Temmuz

1556 - Fransız astrolog, fizikçi ve kahin Nostradamus öldü.

1900 - Alman Ferdinand von Zeppelin'in yaptığı hava aracı denendi ve başarılı oldu. Araca "Zeplin" adı verildi.

1917 - Yunanistan, Osmanlı devletine savaş ilan etti.

1932 - Birinci Türk Tarih Kurultayı, Atatürk'ün huzurunda Ankara Halkevi'nde toplandı.

1932 - Keriman Halis, Türkiye Güzellik Kraliçesi seçildi.

1937 - Uçakla ilk dünya turu için yola çıkan Amelia Earhart ve Fred Noonan kayboldu.

1951 - Savarona gemisi, Türk Deniz Kuvvetlerine devredildi.

1955 - "Kara Fatma" olarak bilinen Milli Mücadele'nin kadın kahramanı Üsteğmen Fatma Seher Erden İstanbul'da öldü.

1961 - ABD'li roman ve öykü yazarı Ernest Hemingway, Idaho'daki evinde av tüfeğiyle intihar etti.

1972 - Bülent Ecevit, CHP Genel Başkanı seçildi.

1977 - Rus asıllı Amerikalı yazar, Stanley Kubrick ve Adrian Lyne tarafından filme çekilen "Lolita" adlı romanının yazarı Vladimir Nabokov öldü.

1990 - Mina'da şeytan taşlamaya giden hacı adayları tünelde sıkıştı. 609'u Türk, 1426 kişi hayatını kaybetti.

1993 - Pir Sultan Abdal Şenlikleri için Sivas'ta bulunan yazar ve sanatçıların kaldığı Madımak Oteli'nde çıkan olaylarda 37 kişi öldü.

1997 - Öğretim üyeleri ve yükseköğrenim öğrencilerine sınırlı siyaset yapma serbestisi getiren yasa, TBMM'de kabul edildi.

2003 - Yönetmen Ferzan Özpetek'in "Karşı Pencere" adlı filmi, İtalya'daki Yabancı Basın Merkezi'nin "Globo D'Oro" sinema ödüllerinden, "En İyi Film" dahil beşini kazandı.

2006 - Kırıkkale'de, yaklaşık 25 milyon yıl önce yaşadığı sanılan, "karada yaşamış en büyük memeli" olan bir gergedan türü Baluchitherium'un fosilleri bulundu. Türkiye, Pakistan, Kazakistan, Çin ve Moğolistan'dan sonra Baluchitherium'un fosilleri bulunan beşinci ülke oldu.

2012 - "Futbolda şike davası"nda karar açıklandı. Özel Yetkili İstanbul 16. Ağır Ceza Mahkemesi, 4'ü tutuklu 93 sanığın yargılandığı davada, Fenerbahçe Kulübü Başkanı Aziz Yıldırım'ı "örgüt kurmak" suçundan 2 yıl 6 ay, "şike ve teşvik primi vermek" suçundan 3 yıl 9 ay olmak üzere 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırdı.

2013 - Anayasa Mahkemesi, "uzun tutukluluk ve yargılamayla" ilgili tarihi bir karar aldı ve haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle başvuruda bulunan 4 kişiyi haklı buldu.

2013 - ABD Başkanı Barack Obama, Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'yi telefonla arayarak, göstericilerin taleplerine yanıt vermesi çağrısında bulundu.

2015 - Nijerya'nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletine bağlı Kukava kasabasında, Boko Haram militanlarının camilere düzenlediği saldırılarda 97 kişi hayatını kaybetti.

2015 - Denizli'nin Buldan ilçesindeki Tripolis Antik Kenti'ndeki arkeolojik kazılarda, tahıl ambarı olduğu belirtilen 1900 yıllık yapılar ortaya çıkarıldı.

2020 - Türkiye'nin gentoo cinsi ilk bebek kutup pengueni, 38 günlük kuluçka döneminin ardından 100 gram ağırlığında İstanbul'da dünyaya gözlerini açtı.

2021- Afganistan'dan çekilme sürecini tamamlamak üzere olan ABD birlikleri, yaklaşık 20 yıldır birçok askeri operasyon için harekat noktası olarak kullanılan Bagram Hava Üssü'nden ayrıldı.

2021- Maltalı yüzücü Neil Agius, İtalya'nın Linosa Adası'ndan Malta'ya 125,6 kilometrelik mesafeyi 52 saati aşkın sürede durmadan yüzdü.

2021- Yeşilçam'ın usta ismi yönetmen ve senarist Kartal Tibet, 83 yaşında hayatını kaybetti.

2022- Yılda yaklaşık 14 milyon ton plastik kullanan Hindistan, çevre kirliliğiyle mücadele için tek kullanımlık plastik ürünleri yasakladı.