Haftanın Tarihine Bakış

ANKARA- (AA) Pan-Am Hava Yolları'na ait yolcu uçağı Londra- New York seferini yaparken 1988'de İskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerinde infilak etti. Kazada 275 kişi hayatını kaybetti.

Aralık ayının ikinci haftası tarihe uçak kazalarının damga vurduğu dönem olarak geçti. Amerikan havayolu şirketi Pan-Am 21 Aralık 1988 günü Londra Heatrow Havaalanı'ndan New York John F.Kennedy Uluslararası Havaalanı'na hareket etti. Boeing 747 tipi yolcu uçağının İskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerinde infilak etmesiyle uçaktaki tüm yolcu ve mürettebat hayatını kaybetti. Tarihe "Lockerbie faciası" olarak geçen kazada 275 kişi hayatını kaybetti.

İskoçya polisi ve Amerika Birleşik Devletleri Federal Soruşturma Bürosu'nun üç yıl ortaklaşa yürüttüğü soruşturmanın ardından, Kasım 1991'de iki Libya vatandaşı hakkında cinayetten tutuklama emri çıkarıldı. Uzun süren pazarlıklar sonrası dönemin Libya lideri Albay Muammer Kaddafi, iki zanlıyı yargılanmak üzere teslim etti. Kaddafi, 2003'te Libya'nın Lockerbie faciasıyla ilgili sorumluluğunu kabul etti ve kurbanların ailelerine tazminat ödedi fakat saldırı emrini kendisinin vermediğini dile getirdi.

Londra'dan Tel Aviv'e giden İngiliz hava yolları British Airways'a ait yolcu uçağı ise 1961'de Esenboğa Havaalanı'ndan ayrılışından bir dakika sonra düşerek parçalandı. Kazada 26 kişi öldü, 8 kişi yaralandı

Uluslararası Cumhuriyet Halter Turnuvası'nda Naim Süleymanoğlu 1987'de ilk kez milli mayoyu giydi. Süleymanoğlu 60 kilo koparma, silkme ve toplamda kendisine ait dünya rekorlarını yeniledi.

Belli başlı öteki olaylar şöyle:

19 Aralık

1805- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu Varşova'ya girdi.

1918- Bahçe, İslahiye, Hassa, Mamure, Osmaniye (Cebelibereket) işgal edildi.

1941- II. Dünya Savaşı'nda, İstanbul'da ekmek karneye bağlandı.

1948- İzmir Şehir Tiyatrosu ve Sergi Sarayı yandı.

1950- Dwight D. Eisenhower, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) Kuvvetleri Komutanlığına atandı.

1965- de Gualle, Fransa Cumhurbaşkanlığına yeniden seçildi.

1966- Yazar, film yapımcısı İhsan İpekçi, 67 yaşında öldü.

1968- Piyanist İdil Biret, Paris'te dünyanın ünlü beş virtüözüyle konser verdi.

1969- Amerikan 6. Filosu, İzmir'e geldi. Filonun gelişi protesto edildi ve Amerikalı denizciler tartaklandı.

1972- Vatan gazetesinin sahibi Gazeteci Ahmet Emin Yalman 84, yaşında İstanbul'da öldü.

1984- Çin ve ABD, Hong Kong'un 1997'de Çin'e devredilmesi konusunda anlaştı.

1987- Uluslararası Cumhuriyet Halter Turnuvası'nda Naim Süleymanoğlu ilk kez milli mayoyu giydi. 60 kiloda koparma (150 kg), silkme (188,5 kg) ve toplamda (337,5 kg) kendisine ait dünya rekorlarını yeniledi.

1992- Somali'de Umut Operasyonu başlatıldı. Türk Birliği de harekata katıldı.

2000- Ölüm orucu ve açlık grevlerinin devam ettiği 20 cezaevine müdahale edildi. "Hayata Dönüş" adı verilen operasyonun ilk gününde, Çanakkale ve Ümraniye cezaevleri hariç 18 cezaevinde eylem sona erdirildi.

2001- Kabil'e en az 3 bin kişiden oluşacak uluslararası güç konuşlandırılması için BM Güvenlik Konseyi onay verdi.

2002- Edebiyatçı Memet Fuat, 77 yaşında öldü.

2006- "Tom ve Jerry", "Ayı Yogi", "Çakmaktaş Ailesi" gibi sevilen çizgi filmlerin ve ünlü çizgi karakterlerinin yaratıcılarından Joseph Barbera 95 yaşında öldü.

2009- Türk sinemasının usta yönetmenlerinden Zeki Ökten vefat etti.

2012- Yüce Divan tarihinde ilk kez bir yüksek yargı mensubunun yargıladığı davada karar açıklandı. Kararı okuyan Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, rüşvet aldığı iddia edilen eski Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanı Hasan Erdoğan ile rüşvet vermekle suçlanan İTO Başkanı Murat Yalçıntaş dahil 15 kişinin beraat ettiğini bildirdi.

2013- 28 Şubat Davası'nda tutuklu son beş sanığın da tahliyesine karar verildi. Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi, emekli Orgeneral Çevik Bir, emekli Tümgeneral Erol Özkasnak, emekli Orgeneral Çetin Doğan, Emekli Tümgeneral Kenan Deniz ve emekli Tuğgeneral İdris Koralp'in adli kontrol şartıyla tahliyelerine karar verdi. Emekli Orgeneral Çetin Doğan ise "Balyoz" davasından hükümlü olduğu için tahliye edilmedi.

20 Aralık

1683- II. Viyana Kuşatması'nın başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, boğularak idam edildi.

1924- "Kırkkilise"nin adı "Kırklareli" olarak değiştirildi.

1938- İlk elektronik televizyon sisteminin patenti alındı.

1942- Erbaa Niksar'da 7,0 büyüklüğündeki depremde 3 bin kişi öldü.

1955- 1954 seçimlerinden sonra DP'den ayrılan bazı milletvekilleri "Hürriyet Partisi"ni kurdu.

1964- İstanbul Ali Sami Yen Stadı'nın açılışı faciaya sahne oldu. Türkiye- Bulgaristan maçı öncesinde izdiham sonucu açık tribünlerden birinin demir parmaklıkları parçalandı: 83 kişi yaralandı.

1968- ABD'li yazar John Steinbeck öldü.

1970- İstanbul'da kapıcılar yürüyüş yaptı.

1993- Tiyatro ve Sinema Sanatçısı Hulusi Kentmen, 81 yaşında öldü.

2006- Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı, 66 yaşında kalp krizinden öldü.

2007- Tiyatro sanatçısı Savaş Dinçel, 65 yaşında vefat etti.

2012- Türk Halk Müziği sanatçısı Kamil Sönmez, İstanbul'da beyin kanaması nedeniyle bir süredir tedavi gördüğü hastanede 65 yaşında hayatını kaybetti.

21 Aralık

1603- Padişah III. Mehmet öldü.

1840- Vatan şairi Namık Kemal dünyaya geldi.

1879- Sovyetler Birliği lideri Stalin doğdu.

1918- Padişah Sultan Vahdettin, Meclisi Mebusan'ı feshetti.

1925- Sovyet sinema yönetmeni Sergey Ayzenştayn'ın "Potemkin Zırhlısı" adlı filmi gösterime girdi.

1930- Anadolu Ajansının 1 Mart 1925'te şirketleşmesinden sonra ilk genel müdürü olan Alaeddin Bey, 42 yaşında öldü.

1937- İlk uzun, sesli ve renkli çizgi film olan Walt Disney'in yapımcılığındaki "Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler"in galası yapıldı.

1943- Eski adalet bakanlarından, hukuk ve devrim tarihi profesörlerinden Dr. Mahmut Esat Bozkurt öldü.

1948- Serbest İrlanda bağımsızlığını ilan etti.

1958- de Gaulle, Fransa'da 5. Cumhuriyetin başkanı seçildi.

1961- Londra'dan Tel Aviv'e giden İngiliz hava yolları British Airways'a ait yolcu uçağı, Esenboğa Havaalanı'ndan ayrılışından bir dakika sonra düşerek parçalandı: 26 kişi öldü, 8 kişi yaralandı.

1971- TL'nin değeri yeniden belirlendi. 1 dolar 14 lira oldu.

1972- Doğu Berlin'de iki Almanya arasında "Temel Anlaşma" imzalandı.

1979- Sovyetler Birliği, Afganistan'ı işgal etti.

1988- Pan-Am Hava Yollarına ait Boeing 747 tipi yolcu uçağı, Londra-New York seferini yaparken, İskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerinde infilak etti: 275 kişi öldü.

1989- ABD, Panama'yı işgal etti.

1991- DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk 62 yaşında öldü.

1991- Rusya, Beyaz Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Moldova, Azerbaycan, Ermenistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Kırgızistan liderleri, bir araya gelerek Sovyetler Birliği'ne son verdi.

2000- 23 Nisan 1999'a kadar işlenen suçlardan dolayı şartla salıvermeye, dava ve cezaların ertelenmesine olanak tanıyan yasa TBMM'de kabul edildi.

2010- Fenerbahçe Acıbadem bayan voleybol takımı, finalde Brezilya'nın Sollys Osasco takımını 3-0 yenerek Kulüplerarası Dünya Şampiyonu oldu.

2011- TBMM yerleşkesindeki Muhafız ve Tören Taburu, törenle Meclis'e veda etti.

22 Aralık

1453- İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, 1933'te üniversiteye dönüştürüldü.

1574- Padişah III. Murat tahta çıktı.

1829- İlk yolcu taşıyan demiryolu hattı "Baltimore- Ohio Demiryolu" açıldı.

1895- Halka açık ilk sinema gösterimi, Paris'te, Rennes Sokağı'nda yapıldı. 28 Aralık'tan itibaren de Capucines Bulvarı'ndaki Grand Cafe'nin bordum katında düzenli gösterimler başladı. Sinemaya adını verenler, kaydında ve gösteriminde kullanılan makineyi icat edip ilk filmleri çekenler, Lyon'lu Lumiere kardeşlerdi.

1914- Harbiye Nazırı ve Erkanı Harbiye Umumiye Reisi Enver Paşa'nın, Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak ve Rusya içlerine ilerlemek amacıyla planladığı "Sarıkamış Harekatı" başladı. Harekat on binlerce askerin şehit olmasıyla sonuçlandı.

1932- Hindistan'daki İngiliz yönetimi, 28 bin mahkumu serbest bıraktı. Mahkumlar arasında Mahatma Gandhi de vardı.

1938- Bilim adamı Otto Hahn tarafından ilk atom çekirdeği patlatıldı.

1959- Yazar Ziya Şakir 75 yaşında öldü.

1962- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kuruldu.

1978- Kahramanmaraş olayları başladı. 26 Aralık'a kadar süren olaylarda 111 kişi öldü, 176 kişi yaralandı.

1979- Paris'teki Türk Turizm ve Tanıtma Bürosu Müdürü Yılmaz Çolpan, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü. Suikastı Ermeni terör örgütü ASALA üstlendi.

1989- Oyun yazarı Samuel Beckett, Paris'te öldü.

1992- Futbolcu Tanju Çolak, yurda kaçak Mercedes marka otomobil sokmaktan yargılandığı davada dokuz yıl hapse mahkum edildi.

1999- Hükümet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank'a el koydu.

2002- Afganistan'da Hamid Karzai'nin başkanlığında kurulan geçici yönetim görevine başladı.

2004- Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından Nezihe Viranyalı, 79 yaşında vefat etti.

2011- Fransa Ulusal Meclisi, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının reddinin suç sayılmasını öngören yasa teklifini kabul etti. Teklif, "Fransız yasaları tarafından tanınan soykırımların reddi, bir yıl hapis ve 45 bin avro para cezasına çarptırılır" hükmünü içeriyor. Türkiye, düzenlemenin kabul edilmesinin ardından Fransa'ya karşı bir dizi yaptırım kararı aldı ve siyasi ilişkilerini en alt düzeye indirdi.

2012- NATO, Almanya'nın Kahramanmaraş'a; Hollanda'nın Adana'ya; ABD'nin Gaziantep'e patriot füzesi yerleştirileceğini duyurdu.

23 Aralık

1872- Vefa Lisesinde eğitime başlandı.

1876- I. Meşrutiyet, II. Abdülhamit'in hattı hümayunuyla ilan edildi. I. Meşrutiyet 13 Şubat 1878'de sona erse de ülkede "parlamento" düşüncesini doğurdu.

1888- Ağır depresyon geçiren ressam Vincent Van Gogh kulağını kesti.

1930- Menemen'deki ayaklanmada yedek subay öğretmen Kubilay katledildi.

1931- Romancı Mehmet Rauf 56 yaşında öldü.

1941- Japonya, Hong Kong'u işgal etti.

1963- Rum tedhişçiler, Lefkoşa'da Dr. Binbaşı Nihat İlhan'ın eşi ve üç çocuğunu katletti.

1979- Türk Hava Yollarının Trabzon adlı uçağı Samsun-Ankara seferini yaparken yoğun sis nedeniyle düştü, kazada 39 kişi öldü.

1986- Altı yıldır süren Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu davası sona erdi. DİSK kapatıldı. Bin 477 sanıktan 264'ü için 15 yıla kadar varan hapis cezaları verildi.

1996- Bergama halkı siyanürlü altın aranmasını protesto amacıyla çıplak yürüyüş yaptı.

2009- Tiyatronun usta isimlerinden Cüneyt Gökçer, 89 yaşında vefat etti.

2011- Eski başbakanlardan Adnan Menderes'in oğlu Aydın Menderes, bağışıklık sistemindeki sorunlar nedeniyle Ankara'da tedavi gördüğü hastanede 65 yaşında vefat etti.

2013- İzmir'in Karşıyaka ilçesindeki Alaybey Askeri Tersanesi'nde bakımı yapıldıktan sonra denize indirilmek istenen "TCG Değirmendere" adlı römorkör yan yattı. Kazada 10 personel hayatını kaybetti, 17 personel ise yaralı kurtarıldı.

2013- Rusya'da AK-47 saldırı tüfeğinin tasarımcısı Mihail Kalaşnikov, 94 yaşında hayatını kaybetti.

2014 - Kuzey İrlanda ile Birleşik Krallık arasındaki müzakerelerde anlaşma sağlandı.

-24 Aralık

1524- Portekizli kaşif Vasco da Gama öldü.

1638- Padişah IV. Murat, Bağdat'ı ele geçirdi.

1867- Şair Tevfik Fikret doğdu.

1923- Arnavutluk'ta cumhuriyet ilan edildi.

1931- Türkiye'nin ilk sivil havacılık kulübü Aero Kulüp İstanbul'da kuruldu.

1947- Gerilla lideri Markos Vafthiades önderliğindeki yaklaşık 20 bin komünist, Yunanistan'ın kuzeyinde "Serbest Yunan Hükümeti" ilan etti.

1951- Libya bağımsızlığını duyurdu.

1954- Zeki Müren, "Beklenen Şarkı" filmindeki hissesini alamadığı iddiasıyla Sonku Film sahibi Cahide Sonku aleyhine dava açtı.

1963- TRT Kanunu kabul edildi.

1966- Sovyet araştırma istasyonu "Luna 13", ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı.

1974- Beatles topluluğu dağıldı.

1976- Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, zam talebini kabul etmeyince, Türkiye'de Renault otomobil üretimi durduruldu.

1979- Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgale başladı.

1979- Heykeltıraş Şadi Çalık 62 yaşında öldü.

1979- Zeki Ökten'in yönettiği "Sürü" filmi, Belçika Kraliyet Film Arşivi Uluslararası Seçkin Filmler Yarışması'nda Büyük Ödülü kazandı.

1994- Cumhuriyet Halk Partisi ve Sosyal Demokrat Halkçı Parti birleşme kararı aldı.

1995- Erken Genel Seçim yapıldı. Refah Partisi, seçimden birinci parti olarak çıktı, ikinciliği milletvekili sayısı bakımından DYP, oy oranı açısından ANAP aldı.

1998- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Sivas katliamı davasında 33 kişi hakkındaki idam kararlarını, "usul eksiklikleri" nedeniyle bozdu. 16 Haziran 2000'de Ankara 1 Numaralı DGM, Yargıtay'ın yerel mahkeme kararını iki kez bozduğu davanın "üçüncü yargılamasında" 33 sanık hakkında idam cezası verdi. 10 Mayıs 2001'de Yargıtay, 31 kişinin idam cezasını onadı. 2 kişi hakkındaki karar bozuldu.

2003- Ankara'daki Modern Çarşı'da çıkan yangında bir kişi öldü. Çarşı kullanılamaz hale geldi.

2006- Kalp krizinden 21 Aralık'ta ölen Türkmenistan Devlet Başkanı Sapamurat Türkmenbaşı törenle defnedildi.

2007- Kanadalı caz piyanisti ve bestecisi Oscar Peterson 82 yaşında öldü.

2013- ABD'de çalışmalarını sürdüren Türk bilim adamı Ahmet Yıldız, ABD Başkanı Barack Obama tarafından Genç Bilim İnsanları ve Mühendisler Başkanlık Kariyer Ödülü'yle onurlandırıldı.

2013- Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri, Çankaya Köşkü'nde düzenlenen törenle verildi. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödüllerine müzik dalında Ahmet Kaya, İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi alanında Prof. Dr. Fuat Sezgin, Sosyal Bilimler dalında Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Edebiyatta Prof. Dr. İskender Pala, Belgesel dalında Prof. Dr. Bekir Karlığa ile Kültür ve Sanat Kurumu olarak da Tarihi Kentler Birliği layık görülmüştü. Törende Ahmet Kaya'nın ödülünü eşi Gülten Kaya aldı.

2014- ABD'nin Missouri eyaletinde 18 yaşındaki Antanio Martin adlı siyah genç, polisle tarafından vurularak öldürüldü.

25 Aralık

MS 336- İlk "Noel Kutlaması" Roma'da yapıldı.

1522- Rodos, Osmanlı egemenliğine geçti.

1638- Osmanlı orduları Bağdat'a girdi.

1921- Gaziantep düşman işgalinden kurtuldu.

1926- Japonya imparatoru Yoşito'nun ölümü üzerine oğlu Hirohito imparator oldu.

1936- Şark Demiryolları hükümet tarafından satın alındı.

1950- Türkiye'deki ilk özel galerilerden Maya Sanat Galerisi, İstanbul Beyoğlu'nda açıldı.

1952- Saidi Nursi'nin yargılanmasına başlandı.

1963- Kıbrıs'ta EOKA, adanın her yanında Türklere karşı saldırılar düzenledi.

1972- Nikaragua'daki depremde 10 bin kişi öldü.

1973- İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Ankara'da 89 yaşında vefat etti.

1976- Hacdan dönerken gemilerinin batması sonucu 100 Müslüman öldü.

1977- "Şarlo" Charlie Chaplin öldü.

1985- Türkiye'nin ilk hayali ihracat davası sonuçlandı. Yahya Demirel 23 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1989- Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena idam edildi.

1991- Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mikail Gorbaçov, istifa etti.

2008- Nobel ödüllü oyun yazarı Harold Pinter, 78 yaşında öldü.

2013- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile görüşmesinin ardından Bakanlar Kurulunda değişiklik yaptı.

2013- Mısır Bakanlar Kurulu, Müslüman Kardeşler Teşkilatını (İhvan) "terör örgütü" ilan etti. Kararın ardından İhvan üyesi 54 kişi gözaltına alındı.

2013- Siirt'in Eruh ilçesi Doğu Sadak-1 Petrol Arama Kuyusunda yaklaşık 4 aydan bu yana süren çalışmalar sonucunda 42,3 gravitede petrol bulundu.