Haftanın tarihine bakış

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, bütün çiftlikleri ile mal varlığını 11 Haziran 1937'de Türk milletine bağışladı.

Tarıma ve çiftçiye değer veren Atatürk, çiftliklerde 1925'ten başlayarak 13 yıl süre ile planlı ve ciddi bir şekilde çalışmalar yaptırdı, ziraate uygun olmayan topraklarda çiftlikler kurarak bu toprakları ziraata elverişli hale getirdi.

Atatürk Orman Çiftliği başta olmak üzere Anadolu'nun farklı yerlerinde kurduğu çiftlikleri yerli ve yabancı uzmanlara incelettiren Atatürk, bu topraklarda bitki ve hayvanlar üzerinde çeşitli çalışmalar yaptırdı.

Çiftliklerde yerine göre araziyi ıslah ve tanzim ettiren Atatürk, ziraatla ilgili okullar için örnek deney ve staj sahaları oluşturdu. Çiftliklerde halka gezip dolaşabileceği, gerektiğinde bilgi alabileceği yerler sunulmasını sağladı.

Atatürk, bu çiftliklerinde sağlıklı gıdalar ürettirerek halkın ziraattan nasıl bir gelir elde edebileceğini öğretmeyi amaçladı. Gazi, çevre köylerle birlikte kooperatifler kurulmasına öncülük ederek ziraatta iş birliğinin önemini gösterdi.

Mustafa Kemal Atatürk, çiftliklerde yaptırdığı çalışmalarla tarımda büyük ivme yakalandığını gördükten sonra bunları Hazineye devretmeye karar verdi. Atatürk, ziraatla ilgilenenlerin, çiftliklerin devlet elinde olması durumunda buralardan daha rahat ve kolay faydalanacaklarını düşünmüştü.

Atatürk, yasal hazırlıkları tamamladıktan sonra, Trabzon'dayken 11 Haziran 1937'de bütün çiftliklerini ve mal varlığını Türk ulusuna hediye ettiğini bildirdi.

Belli başlı öteki olaylar şöyle:

10 Haziran

1909- Telsizle ilk "S.O.S" sinyali, Slavonia adlı İngiliz gemisinden verildi.

1910- Sadayı Millet gazetesi başyazarı Ahmet Samim, İstanbul'da öldürüldü.

1916- Osmanlı yönetimindeki Mekke, Arap isyanı sırasında Arapların eline geçti.

1923- Türk dostu Fransız yazar Pierre Loti öldü.

1927- Gazi Koşusu At Yarışı ilk kez yapıldı. Ankara Hipodromu'ndaki yarışı Mustafa Kemal Paşa da izledi.

1930- Türkiye ile Yunanistan arasında, "Ahali Mübadelesi Antlaşması" imzalandı.

1934- İran Şahı Pehlevi, Türkiye'yi ziyaret amacıyla Gürbulak'ta Türk sınırına geldi ve törenle karşılandı.

1935- Mülkiye Mektebinin adının Siyasal Bilgiler Okulu olarak değiştirilmesine karar verildi.

1940- Mussolini, Hitler'in müttefiki olarak II. Dünya Savaşı'na girdi.

1946- İtalya'da krallık sona erdi, cumhuriyet ilan edildi.

1946- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.

1949- Devlet Tiyatro ve Operası, TBMM'de kabul edilen yasayla Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kuruldu. Devlet Tiyatro ve Operasının ilk genel müdürlüğüne Muhsin Ertuğrul atandı.

1955- Yapımı 2,5 yılda tamamlanan 300 odalı ve 500 yataklı, Türkiye ve İstanbul'un ilk 5 yıldızlı oteli olan İstanbul Hilton Oteli açıldı.

1960- Turan Emeksiz, Nedim Özpolat, Ersan Özey, Ali İhsan Kalmaz ve Sökmen Gültekin, Ankara'da Anıtkabir yamacında toprağa verildi.

1960- Celal Bayar ve Adnan Menderes, yargılanmak üzere Yassıada'ya götürüldü.

1966- İlk Mecliste Antalya Milletvekili, ilk Basın Yayın ve Enformasyon genel müdürlerinden, maarif vekili, şair ve yazar Hamdullah Suphi Tanrıöver, 81 yaşında öldü.

1967- Arap- İsrail Savaşı'nda İsrail; Gazze Şeridi, Golan Tepeleri, Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Sina Yarımadası'nı işgal etti.

1987- Eskişehir F-16 uçak motor fabrikası, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından açıldı.

1990- Teröristler, Şırnak'ın Çevrimli köyüne düzenledikleri saldırıda, 26 vatandaşı katletti.

2000- Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad öldü. Yerine, 17 Temmuz'da oğlu Beşşar Esad getirildi.

2001- Kuzey İrlanda'nın başkenti Belfast'ta düzenlenen 11.Dünya Büyükler Boks Şampiyonası'nda, 57 kiloda Ramazan Paliani, dünya şampiyonu olarak altın madalya kazandı.

2006- Hatay'da yabancılara gayrimenkul satışı durduruldu. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, ilin yüzölçümünün binde 5'inden fazlasının yabancılara satılmış olması nedeniyle ikinci emre kadar satışları yasakladı.

2007- Habertürk'ün kurucusu, gazeteci Ufuk Güldemir 51 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2008- Kırgız yazar Cengiz Aytmatov, 80 yaşında yaşama veda etti.

2017- Batman dizisinin ilk başrol oyuncusu ABD'li aktör Adam West, 88 yaşında hayatını kaybetti.

2018- İstanbul'da 8 Haziran'da vefat eden iş adamı Erdoğan Demirören, Fatih Camisi'nde düzenlenen cenaze töreniyle son yolculuğa uğurlandı.

11 Haziran

1868- Kızılay, "Mecruhin ve Marda-yı Askeriyye İmdat ve Muavenet Cemiyeti" adı altında kuruldu.

1913- 31 Mart isyanını bastıran Harekat Ordusu'nun komutanı, Sadrazam ve Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa suikast sonucu öldü.

1933- "Cumhuriyetin İlanının 10'uncu Yıl Dönümünü Kutlama Kanunu" çıkarıldı.

1937- Atatürk, bütün çiftliklerini ve mallarını millete bağışladı.

1960- 27 Mayıs öncesi bozulan ekonomik durumu düzeltmek için Hazineye yardım kampanyası düzenlendi.

1967- İsrail ve Arap komşuları arasında 6 gün süren savaş, BM'nin araya girmesiyle sona erdirildi.

1970- Güreşçi Ahmet Ayık, dünya şampiyonu oldu.

1982- Türk güzeli Nazlı Deniz Kuruoğlu, Avrupa güzeli seçildi.

1997- Adalet Bakanı Şevket Kazan, Genelkurmayın brifingine katılan Ankara Adliyesi ve DGM'de görevli hakim ve savcılar hakkında soruşturma açtırdı.

1997- Genelkurmay Başkanlığı bünyesinde irticaya karşı Batı Çalışma Grubu oluşturuldu.

2008- TBMM Onur Ödülü'nün Prof. Dr. Halil İnalcık'a verilmesi kararlaştırıldı.

2010- Futbolda 19. Dünya Kupası, Güney Afrika'nın ev sahipliğinde başladı. 12 Temmuz'daki finalde şampiyonluğu İspanya kazandı.

2014- Terör örgütü DEAŞ militanları, Musul'un kontrolünü ele geçirdikten bir gün sonra kent merkezindeki Türkiye'nin Musul Başkonsolosluğuna saldırdı. Başkonsolos Öztürk Yılmaz dahil 49 personel ve bazı aile fertleri bilinmeyen bir yere nakledildi.

2015- Ukrayna, Rusya ile 5 askeri iş birliği anlaşmasını feshetti.

2015- İngiliz aktör Christopher Lee, 93 yaşında hayatını kaybetti.

12 Haziran

1826- Yeniçeri Ocağının yerine Eşkinci Askeri Teşkilatının kurulmasına başlandı.

1921- Yunan taarruzu öncesinde Yunan Kralı, Başbakanı ve Genelkurmay Başkanı İzmir'e geldi.

1924- Türkiye'nin ilk sanatoryumu olan Heybeliada Sanatoryumu kuruldu.

1925- İstanbul Muallimler Cemiyeti Kongresi yapıldı.

1932- Hicaz Naibi Emir Faysal, Türkiye'yi ziyaret etti.

1940- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü başkanlığında toplanan hükümet, İkinci Dünya Savaşı'nda ülkenin savaş dışı kalmasını kararlaştırdı.

1957- Kırşehir, yeniden il yapıldı.

1958- Ankara'da Kıbrıs için yapılan mitinge 150 binden fazla kişi katıldı.

1960- Geçici anayasa açıklandı, TBMM'nin bütün hak ve yetkileri, geçici anayasa gereğince Milli Birlik Komitesine verildi.

1966- Keban Barajı'nın temeli atıldı.

1967- Sovyetler Birliği, uzay aracı "Venera 4"ü Venüs gezegenine yolladı.

1984- Urfa'nın adı "Şanlıurfa" olarak değiştirildi.

1984- Foto Muhabirleri Derneği kuruldu.

1988- Ankara'da 15 dakika esen 80 kilometre hızındaki rüzgar ve şiddetli yağmur, 14 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

2011- Milletvekili genel seçimi yapıldı. TBMM'nin 24. Dönemi'nde, AK Parti 326, CHP 135, MHP 53 ve BDP destekli bağımsızlar 36 sandalye kazandı. KCK ve "Ergenekon" davasının bazı sanıkları da Meclis'e girdi.

2012- Nobel Ekonomi Ödülü'nün ilk kadın sahibi Amerikalı Elinor Ostrom öldü.

2015- Tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu Sümer Tilmaç, 67 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2016- ABD'nin Florida eyaletine bağlı Orlando kentindeki bir gece kulübünü silahla basan 29 yaşındaki Afgan kökenli Amerikan vatandaşı Omar Mateen, 50 kişiyi öldürdü, 53 kişiyi yaraladı. Terör örgütü DEAŞ'ın üstlendiği saldırı, ülke tarihinde en fazla kişinin öldüğü toplu saldırı oldu.

2016- Türkiye'nin, Avrupa Futbol Şampiyonası EURO 2016 kapsamında sosyal medyada en çok destek alan takım olmasıyla Eyfel Kulesi Türk bayrağının renkleriyle ışıklandırıldı.

2016- İstanbul ve Ankara'daki 3 cinayetin zanlısı olarak aranan Atalay Filiz, İzmir'in Menderes ilçesinde yakalandı.

2018- Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP), Eskişehir'in Seyitgazi ilc¸esi Aksaklı Mahallesi'nde düzenlenen törenle açıldı.

2018- ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'u ilk kez bir araya getiren tarihi zirve Singapur'da yapıldı.

13 Haziran

1381- Wat Tyler öncülüğündeki köylü isyancılar, Londra'yı basarak hükümet binalarını ateşe verdi, hapishaneleri boşalttı ve zenginlerle yargıçların kafalarını uçurdu.

1550- Mimar Sinan'ın eseri Süleymaniye Camisi'nin temeli atıldı.

1859- Erzurum'daki şiddetli depremde, kentin yarısından fazlası hasar gördü ve 3 bin kişi öldü.

1872- Namık Kemal, İbret gazetesini yayımladı. Bu fikir gazetesi, 27 gün sonra kapatıldı.

1878- Berlin Kongresi toplandı.

1928- Türkiye Cumhuriyeti ile Düyunu Umumiye (Osmanlı Borçları) alacaklıları arasında sözleşme imzalandı.

1952- Fikir İşçileri Kanunu kabul edildi.

1961- Federal Almanya'ya işçi gönderilmesinin esaslarını düzenleyen protokol imzalandı. İlk işçi kafilesi, 24 Haziran'da trenle yola çıktı.

1971- Kültür Bakanlığı kuruldu. Türkiye'nin ilk kültür bakanı olarak edebiyatçı, yazar Talat Halman atandı.

1987- Yazar ve çevirmen Cemil Meriç, 77 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti.

1991- Türkiye ile KKTC arasında pasaport uygulaması kaldırıldı.

1993- Süleyman Demirel'in Cumhurbaşkanı seçilmesiyle boşalan DYP Genel Başkanlığı'na Tansu Çiller getirildi.

1993- Kim Campell, Kanada'nın ilk kadın başbakanı seçildi.

2000- Papa II. Jean Paul'e suikast girişiminden İtalya'da cezaevinde yatan Mehmet Ali Ağca, Türkiye'ye iade edildi.

2002- Afganistan'da geleneksel meclis Loya Jirga toplanarak geçici hükümet başkanı olarak Hamid Karzai'yi seçti.

2012- Devlet Denetleme Kurulunun 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın vefatına ilişkin raporunda, görevi başında ve ani şekilde ölen bir cumhurbaşkanının ölümünün her zaman "şüpheli" olduğu belirtildi.

2016- Terör örgütü DEAŞ'ın elinde tuttuğu Irak'ın Felluce kasabasının geri alınması için yapılan operasyona katılan Şii milisler 49 sivili öldürdü, 643 sivili kaçırdı.

2018- Rize'nin İkizdere ilçesi ile Erzurum'un İspir ilçesi arasında bulunan ve 14,3 kilometreyle Türkiye'nin en uzun karayolu tüneli olma özelliğini taşıyan Ovit Tüneli açıldı.

2018- Gürcistan Başbakanı Giorgi Kvirikaşvili görevinden istifa etti.

14 Haziran

1839- Jandarma Teşkilatı kuruldu. Teşkilatın ilk nizamnamesi olan Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi yürürlüğe konuldu.

1909- Dernek kurma özgürlüğüne ilişkin ilk yasa olan "İçtimaatı Umumiye Kanunu" kabul edildi.

1923- Kadınlar Halk Fırkası kuruldu.

1926- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya İzmir'de suikastta bulunulacağı haber alındı. Suikast girişimini, Giritli Şevki, Vali Kazım Dirik'e ihbar etti. Suikast girişiminin failleri Ziya Hurşit ve arkadaşları tutuklandı.

1935- Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi kurulmasına ilişkin yasa TBMM'de kabul edildi.

1936- Rus yazar Maksim Gorki öldü.

1937- Hatay'ın bağımsızlığı TBMM'de onaylandı.

1940- II. Dünya Savaşı'nda Alman birlikleri Paris'e girdi.

1982- Falkland Adaları'nı işgal eden Arjantin birlikleri teslim oldu.

2000- İtalya'da affedilen ve Abdi İpekçi suikastı ile gasptan Türkiye'ye iadesi kararlaştırılan terörist Mehmet Ali Ağca, Türkiye'ye getirildi.

2017- İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun, MİT tırlarının durdurulması olayına ilişkin "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklamak" suçundan 25 yıl hapis cezasına çarptırılarak tutuklanmasına karar verdi.

2017- İngiltere'nin başkenti Londra'da 24 katlı 127 daireli sosyal konutta çıkan yangında 79 kişi hayatını kaybetti.

2018- Şanlıurfa'nın Suruç ilçesinde seçim çalışmalarını yürüten AK Parti Milletvekili İbrahim Halil Yıldız'ın da aralarında bulunduğu gruba saldırıda bulunuldu. Milletvekilinin ağabeyi Mehmet Ali Yıldız'ın da arasında olduğu 4 kişi müdahaleye rağmen kurtarılamadı.

15 Haziran

1215- Hukuk sisteminin temeli, İngiltere'de imzalanan Magna Carta sözleşmesiyle atıldı. Toprak kullanımı ve vergiler konusunda kilisenin ve baronların tepkisini çeken İngiltere Kralı John, yetkilerini sınırlandıran ve "Büyük Ferman" anlamına gelen Magna Carta'yı imzaladı. Kral, istekleri kabul ettiğini ve anlaştıklarını göstermek için mührüyle Magna Carta'yı damgaladı. 63 maddeden oluşan Magna Carta'nın 39. maddesi, bugünün hukuk sisteminin temellerini oluşturdu.

1826- Sultan II. Mahmud, Yeniçeri Ocağını kaldırdı, yerine "Asakir-i Mansure-i Muhammediye" adıyla yeni bir askeri teşkilat kuruldu. Bu olay Osmanlı tarihinde "Vaka-i Hayriye" (Hayırlı Olay) olarak anıldı.

1873- Darüşşafaka kuruldu.

1922- Hollanda'nın Lahey kentinde Adalet Divanının ilk celsesi açıldı.

1927- İstanbul Emraz-ı Akliye ve Asabiye Hastanesi (Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi) hizmete girdi.

1942- Atatürk'ün Şişli'de oturduğu ev müze yapıldı.

1970- Sendikalar Kanunu'nda değişiklik öngören kanun tasarısını protesto eden işçiler, İstanbul ve Kocaeli'de yürüyüş düzenledi. "15-16 Haziran olayları"nda 5 kişi öldü, 200'e yakın kişi yaralandı.

1992- Türkiye'de ilk AIDS hastası Murteza Elgin öldü.

1994- Bosna-Hersek'te görev yapacak Türk Barış Gücü'nün ilk birliği Split'e gitti.

2004- İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina, kalp krizi sonucu 52 yaşında vefat etti.

2007- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini de öngören anayasa değişikliğine ilişkin yasayı "halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazete'de yayımlanması" için Başbakanlığa gönderdi. Sezer, ayrıca Anayasa Mahkemesinde dava açacağını bildirdi.

2012- Kamuoyunda "ombudsmanlık" olarak bilinen Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmasına ilişkin tasarı TBMM Genel Kurulunda yasalaştı.

2016- Gazeteci Hakkı Devrim, 87 yaşında vefat etti.

2017- CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Ankara'dan İstanbul'a yapacağı yürüyüş Güvenpark'tan başladı.

2018- Afganistan, Pakistan Talibanı lideri Molla Fazlullah'ın ülkenin kuzeydoğusundaki Kunar vilayetinde ABD'nin insansız hava aracıyla düzenlediği saldırıda öldürüldüğünü bildirdi.

2018- ABD Başkanı Donald Trump, Çin'den ithal edilen teknolojik ürünlere 50 milyar dolarlık gümrük vergisi uygulanması kararını onayladı.

16 Haziran

1535- Barbaros Hayrettin Paşa, Haçlı donanmasına karşı zafer kazandı.

1903- Henry Ford, "Ford Motor" fabrikasını kurdu.

1934- İran Şahı Rıza Pehlevi'nin Türkiye ziyareti başladı.

1950- Türkçeleştirilmiş ezanın, daha önceden olduğu gibi Arapça okunmasına dair kanun kabul edildi.

1952- Osmanlı hanedanının kadın üyelerinin Türkiye'ye girebilmelerini öngören kanun kabul edildi.

1963- İlk kadın Sovyet kozmonotu Valentina Tereşkova, "Vostok VI" ile uzaya fırlatıldı. Tereşkova, 19 Haziran'da dünyaya döndü.

1979- Türk sinemasının ünlü jönü Ayhan Işık, beyin kanaması sonucu 50 yaşında vefat etti.

1994- Anayasa Mahkemesi, Demokrasi Partisinin (DEP) kapatılmasına ve bu partinin üyesi olan 5'i cezaevindeki 13 milletvekilinin üyeliğinin sona ermesine karar verdi.

2007- Hint asıllı ABD'li astronot Sunita Williams, uzayda en uzun süre kalan kadın astronot unvanının sahibi oldu.

2012- Mısır'da 30 yıllık Mübarek rejiminin ardından yapılan ilk şeffaf ve demokratik cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu gerçekleştirildi.

2015- Çad'ın başkenti Encemine'de, Boko Haram militanlarının intihar saldırısında 34 kişi öldü, 105 kişi yaralandı.

2015 - Mısır mahkemesi, "Büyük Casusluk" olarak bilinen davada, darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'ye müebbet hapis cezası ve "Hapishaneler Baskını" davasında da idam cezası verdi.

2015- Filipinler'de hükümet güçleriyle Moro İsyami Kurtuluş Cephesi arasında yaklaşık 40 yıldır devam eden çatışmaları sona erdiren tarihi anlaşma kapsamında silahlar sembolik olarak bırakıldı.

2016- İsviçre Parlamentosu, Avrupa Birliği'ne 1992'de yapılan üyelik başvurusunun geri çekilmesi yönündeki tasarıyı kabul etti.

2017- ABD Başkanı Donald Trump, eski Başkan Barack Obama'nın Küba'yla başlattığı normalleşme sürecini iptal etti.