Dış Ticaretin Yıldızı Yine İstanbul

LEYLA ATAMAN KOYUNCUOĞLU - Ocak-mart döneminde Türkiye'nin yaptığı yaklaşık 97,7 milyar dolarlık dış ticaretin yarısından fazlası İstanbul'dan gerçekleştirildi.

AA muhabirinin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yaptığı derlemeye göre, 2014 yılının ilk 3 ayında 81 ilden sınırların ötesine yaklaşık 40,2 milyar dolarlık ihracat, 57,4 milyar dolarlık ithalat yapıldı. 51 il dış ticaret fazlası, 30 il de dış ticaret açığı verdi.

İstanbul, 20 milyar 585 milyon 484 bin dolarlık ihracat ve 28 milyar 635 milyon 743 bin dolarlık ithalatı ile Türkiye'nin dış ticaretinde her zaman olduğu gibi yine en büyük paya sahip il oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 71,8'e ulaşan ve 8 milyar 50 milyon 259 bin dolarlık dış ticaret açığı veren İstanbul, aynı zamanda Türkiye'nin rakamsal olarak en fazla dış ticaret açığını veren ili unvanına sahip.

Ocak-mart döneminde dış ticarette ikinci sırayı 3 milyar 114 milyon 783 bin dolarlık ihracatı ve 3 milyar 235 milyon 985 bin ithalatı ile İzmir aldı. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 96,2 olarak belirlenen İzmir, 121 milyon 202 bin dolar dış ticaret açığı verdi.

İlk 3 ayda ihracatta İstanbul ve İzmir'in dışında Ankara, Bursa, Gaziantep ve Kocaeli'nin ihracat ve ithalatı milyar doları aştı.

Aynı dönemde en az ihracatı yapan il ise 50 bin dolar ile Bayburt oldu. Bayburt'u 61 bin dolarlık ihracatla Tunceli, 149 bin dolarlık ihracatla Kars, 188 bin dolarlık ihracatla Gümüşhane ve 311 bin dolarlık ihracatla Ardahan izledi.

İlk üç ayda 79 ilden yapılan ihracat, Bingöl ve Tunceli'den hiç gerçekleştirilemedi.

En fazla dış ticaret fazlası veren il Gaziantep

Yılın ilk 3 ayında en fazla dış ticaret fazlası veren il Gaziantep oldu. Makine halısından çimentoya, kimyevi ürünlerden gıdaya ve konfeksiyon ürünlerine kadar birçok sektörde ihracat yapan ilin ocak-mart dönemindeki ihracatı 1 milyar 641 milyon 740 bin dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde 1 milyar 247 milyon 375 bin dolarlık ithalat yapan Gaziantep'in dış ticaret fazlası 394 milyon 365 bin dolar oldu.

Dış ticaret fazlasında Gaziantep'i 355 milyon 857 bin dolar ile Sakarya, 226 milyon 439 bin dolar ile Trabzon, 233 milyon 54 bin dolar ile Şırnak, 194 milyon 991 bin dolar ile Bursa takip etti.

Suriye ve Irak'a komşu olan Şırnak, 9 milyon 193 bin dolarlık ithalatına karşılık yaklaşık 26 katı, yani  242 milyon 247 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Mardin de 36 milyon 256 bin dolarlık ithalatına karşılık 192 milyon 622 bin dolarlık ihracatıyla dikkati çekti.

İthalatın yüzde 14,6'sı "gizli"

Bu arada, 2014 yılı ocak-mart döneminde toplam 57 milyar 483 milyon 983 bin dolarlık ithalat yapılırken, bu rakamın 8 milyar 417 milyon 356 bin doları "gizli veri" olarak kayıtlara girdi.

Yılın ilk üç ayında 81 ilin gerçekleştirdiği ihracat, ithalat ve dış ticaret dengesi (ihracatla ithalat arasındaki rakamsal fark) dolar bazında şöyle oldu:

İl İhracat

(bin dolar)

İthalat

(bin dolar)

Dış ticaret dengesi

(bin dolar)

Adana 533.406 687.247 -153.841 Adıyaman 46.309 13.894 32.415 Afyonkarahisar 95.640 16.297 79.343 Ağrı 20.791 19.086 1.705 Amasya 37.087 10.278 26.809 Ankara 1.660.466 2.456.179 -795.713 Antalya 271.365 324.090 -52.725 Artvin 15.557 7.199 8.358 Aydın 182.693 60.250 122.443 Balıkesir 142.272 151.131 -8.859 Bilecik 16.552 25.084 -8.532 Bingöl 2.377 0 2.377 Bitlis 743 559 184 Bolu 40.793 45.446 -4.653 Burdur 38.361 5.945 32.416 Bursa 2.389.880 2.194.889 194.991 Çanakkale 35.193 21.325 13.868 Çankırı 17.169 11.441 5.728 Çorum 69.341 27.748 41.593 Denizli 710.788 589.307 121.481 Diyarbakır 69.050 13.623 55.427 Edirne 28.100 37.356 -9.256 Elazığ 76.720 7.675 69.045 Erzincan 2.830 5.050 -2.220 Erzurum 10.758 8.304 2.454 Eskişehir 233.247 208.927 24.320 Gaziantep 1.641.740 1.247.375 394.365 Giresun 43.193 5.260 37.933 Gümüşhane 188 48 140 Hakkari 62.250 12.360 49.890 Hatay 598.373 877.938 -279.565 Isparta 25.893 9.519 16.374 Mersin 487.635 509.757 -22.122 İstanbul 20.585.484 28.635.743 -8.050.259 İzmir 3.114.783 3.235.985 -121.202 Kars 149 134 15 Kastamonu 9.709 5.848 3.861 Kayseri 446.573 361.866 84.707 Kırklareli 129.106 101.227 27.879 Kırşehir 57.060 49.963 7.097 Kocaeli 2.292.322 2.980.521 -688.199 Konya 397.396 338.810 58.586 Kütahya 52.874 55.431 -2.557 Malatya 85.030 24.955 60.075 Manisa 459.555 869.657 -410.102 Kahramanmaraş 222.575 339.228 -116.653 Mardin 192.622 36.256 156.366 Muğla 100.018 29.285 70.733 Muş 3.177 342 2.835 Nevşehir 11.780 11.108 672 Niğde 29.773 32.224 -2.451 Ordu 34.530 15.228 19.302 Rize 79.094 6.768 72.326 Sakarya 774.656 418.799 355.857 Samsun 96.708 173.931 -77.223 Siirt 603 2.378 -1.165 Sinop 8.377 1.768 6.609 Sivas 22.018 13.561 8.457 Tekirdağ 362.180 574.265 -212.085 Tokat 5.203 4.368 835 Trabzon 297.770 71.331 226.439 Tunceli 61 0 61 Şanlıurfa 55.157 70.382 -15.225 Uşak 73.150 59.710 13.440 Van 5.233 10.024 -4.791 Yozgat 1.795 2.414 -619 Zonguldak 72.620 322.846 -250.226 Aksaray 25.962 9.339 16.623 Bayburt 50 369 -319 Karaman 89.522 25.114 64.408 Kırıkkale 5.801 10.606 -4.805 Batman 12.937 5.168 7.769 Şırnak 242.247 9.193 233.054 Bartın 5.519 2.282 3.237 Ardahan 311 0 311 Iğdır 24.644 9.693 14.951 Yalova 6.973 14.416 -7.443 Karabük 79.825 286.698 -206.873 Kilis 5.887 9.744 -3.857 Osmaniye 37.850 194.670 -156.820 Düzce 49.723 21.292 28.431 TOPLAM: 40.274.721 57.483.983 -17.209.262 - Antalya